maandag 27 juli 2020

Hun wijd open ogen

De weg naar ons landhuis
We reizen zeven uur in een auto.
Bij het vallen van de avond komen we aan in Normandië.
Wat een mooie, goudgele streek zeg.
Korenvelden, appelbomen.
Je hoeft maar een foto te nemen.
Alle vrachtwagens die hier rijden zijn wit.
Op weg naar het afgelegen landhuis worden de landwegen steeds smaller. 
Tenslotte veranderen ze in zandwegen.
Er springen er twee jonge lichtbruine hertjes uit de berm in het volle licht van de koplampen. 
Hun wijd open ogen.
 
Uit de serie Zeven dagen in Normandië

zaterdag 18 juli 2020

De natuur herovert ons

Gorbatsjov in de jaren '50

Er zijn duidelijke tekenen dat de hoogtijdagen van het monotheïsme voorbij zijn.
Er zijn nog altijd vier miljard eenkennigen, maar eenmaal op de terugtocht kan het snel gaan.¹

Europa ontkerstent en ontdekt haar poly-, pan- en non-theïstische oorsprong.
Het monotheïstische Amerika is een mislukte staat die in hoog tempo op alle niveaus criminaliseert.² 
Het Midden-Oosten zinkt weg in een moeras van transcen-dentale eenkennigheid, humorloosheid, hebzucht en onverzoenlijkheid en zal het knopje selfdestruct wel snel vinden. 
Het kapitalismevervreemd van de natuur, nakomeling van het monotheïsmeis zich aan het opblazen. 
Wat monotheïsme en kapitalisme nu nodig hebben is een grootmeester van de terugtocht. Zo iemand als Michail Gorbatsjov.
Enfin, goed nieuws voor systeem aarde.
Langzaam maar zeker
tijgersluipgangherovert de natuur de mens op het niets. Met het virus als verkenner.

¹ Voor meer informatie verwijs ik naar de door mij ontdekte niet-eenparige ondergangsversnelling
² Het is niet ondenkbaar dat Donald Trump een dictatuur vestigt als Joe Biden de komende verkiezingen wint; het leger wordt al in staat van paraatheid gebracht, zogenaamd tegen het vandalisme van de Black Lives Matter-beweging

vrijdag 17 juli 2020

Het IJ versus Jezus


woensdag 15 juli 2020

Die avond begon ik te lezen

Cien años de soledad (uitsnede
uit het omslag van de eerste druk)

In 1986 las ik een boek dat alle boeken die ik tot dan toe had gelezen overtrof. Het was Liefde in tijden van cholera van Gabriel García Márquez (ik schreef er al eerder over).
Ik kocht het op een vroege ochtend met gepast geld in boekhandel Athenaeum. Ik begon er in te lezen en toen ik het 's avonds uit had merkte ik dat het veel te laat was om nog boodschappen te doen. In die tijd gingen de winkels om zes uur 's avonds dicht en pas 's ochtends om negen uur weer open.
Ik had niks gemerkt van het verstrijken van de uren. Als er in plaats van uren jaren voorbij waren gegaan had ik ook niks gemerkt, want nooit daarvoor had ik me zo verloren in een boek, en ik verbeeld me dat de twee hoofdpersonen Florentino Ariza en Fermina Daza zich mij herinneren uit die lang vervlogen tijd dat ik bij hun op bezoek was.

Die avond kwam W. bij mij langs. Ik had afwezig de deur voor hem open gedaan omdat ik nog met mijn gedachten bij het boek was.
"Ken je Honderd jaar eenzaamheid?," vroeg hij. 
Die titel kende ik natuurlijk. Het klonk verschrikkelijk eenzaam en ik
nam me voor om dat boek te gaan lezen als ik oud was.
Twee weken geleden herinnerde Honderd jaar eenzaamheid me aan mijn voornemen van destijds. Het was het enige overgebleven boek in de verder helemaal leeggehaalde en in dozen verpakte bibliotheek van O., die met meeneming van al zijn boeken ging verhuizen naar een ander continent.
"Mag dit boek achterblijven op het onze?" vroeg ik.
Die avond begon ik te lezen.

maandag 13 juli 2020

Over sokken

Er is iets aan de hand met mijn sokkenlade. Hoe meer sokken ik eruit haal, hoe voller met sokken hij wordt. Het lijkt er op dat het een kraamkamer voor sokken is. Iets dergelijks is trouwens ook aan de hand met het vogelhuisje op ons terras. Nu al de derde leg! Niet van sokken uiteraard, maar van koolmeesjes.

zaterdag 11 juli 2020

De mens is een wezen dat zich voedt met elektriciteit

Men krijgt steeds meer de indruk dat de mens een wezen is dat zich voedt met elektriciteit, want overal waar hij gaat en staat bevindt zich in zijn kielzog een warboel van snoeren en stekkers, en het eerste wat hij doet als hij ergens aankomt, is stopcontacten zoeken. Het zal niet lang meer duren, eer de immer voortgaande evolutie in haar onvoorspelbare en onvoorstelbare vindingrijkheid de eerste menselijke baby's geboren laat worden met snoeren en stekkers van vlees en bloed, zodat toekomstige generaties zich te allen tijde kunnen aansluiten op het net.*

*Uit: denkbeeldig Polygoonjournaal

vrijdag 10 juli 2020

Ze durfden niet meer

Ruig Iers landschap
M'n tennisleraar vertelde me na afloop van de tennisles het volgende verhaal. Zijn vriendin ˗ vertelde hij ˗ is een Ierse. Elk jaar gaan ze op vakantie naar Ierland. Daar woont haar moeder.
Op een keer wandelden ze door het ruige Ierse landschap en ze kwamen bij een meer met een strandje. Het was een snikhete zomerdag en ze besloten te gaan zwemmen. Toen ze op het punt stonden om het water in te rennen, kwam er een plaatselijke bewoner op ze af, een wonderlijk en harig type.

"Dit meer heeft geen bodem," zei hij.
Ze geloofden hem natuurlijk niet. Geen meer is zonder bodem, en bovendien stond nergens een bordje No swimming of een bordje Dangerous. Toch sprongen ze er niet in. Ze durfden niet meer, hoe ze ook naar verkoeling snakten.

donderdag 9 juli 2020

En weg is de vrolijkheid

Hoe langzaam en moeizaam sommigen van de ene in de andere gemoedstoestand raken! Het is een ware tocht door de woestijn. Ze doen er dagen over, weken, maanden, jaren, een heel leven. Soms lukt het zelfs niet binnen een leven. Het valt me op dat de donkere gemoedstoestanden (zoals somberheid of wrok) bestendiger zijn dan de lichte (zoals vrolijkheid). Er hoeft maar iets te gebeuren en weg is de vrolijkheid. De somberheid en de wrok laten zich veel minder makkelijk vermurwen op te krassen.
Tegen deze stroperigheid of plakkerigheid van de gevoelens helpt geen psycholoog of therapeut of psychiater. Het enige wat helpt is theater: geen "mens uit één stuk" zijn maar m
eerdere levens leiden. Onberekenbaar worden, op de eerste plaats voor jezelf. En dansen!

woensdag 8 juli 2020

Ik ben bestemd voor Fulvia's clitoris

Romeinse loden slingerkogel
In het jaar 713 Ab Urbe Condita (dat is in het jaar 40 voor het begin van de christelijke jaartelling) vloog er nabij de Romeinse stad Perusia met grote snelheid een kogel door de lucht. In de kogel waren met een mes de volgende woorden gekerfd: 

Ik ben bestemd voor Fulvia's clitoris

Fulvia was de vrouw van de vijandelijke legerleider. De kogel werd bij archeologische opgravingen teruggevonden en het was het eerste bewezen gebruik van het woord clitoris in het Latijn.
Het is te ingewikkeld om uit te leggen waar de slag of het slagje bij Perusia om ging, maar het was beslist niet onbelangrijk kan ik je verzekeren. Ten eerste omdat het allemaal eindigde met de nederlaag van de Romeinse Republiek en het begin van het Romeinse Keizerrijk. En ten tweede omdat die dag het nieuwe woord voor clitoris op een kogel door de lucht vloog.

dinsdag 7 juli 2020

Vogels vielen dood uit de lucht

De moeder van al het leven²

1.
De onderwereld was in de oudheid de plaats waar je heen ging na je dood.
De ingang van de onderwereld lag bij
de Romeinse badplaats Hieropolis.¹
Rond de ingang was een tribune gebouwd. Toeschouwers konden daar zien hoe offerdieren bezweken aan de dodelijke damp die uit de onderwereld kwam. 
De offerdierenstieren en vogelswerden bij de ingang gebracht door priesters van de godin Cybele (de moeder van al het leven), die in het voorjaar werd vereerd met gekke feesten.
Om priester van Cybele te kunnen worden, moest een man zichzelf castreren. De plek waar hij z'n ballen neergooide was een gezegende plek.

De dodelijke damp uit de onderwereld werd "de adem van Hades" genoemd, of "de adem van Cerberus".
Hades was de god van de onderwereld en Cerberus was zijn waakhond.
 

2.
Na de val en het verval van het Romeinse Rijk lag de ingang van de onderwereld eeuwen lang verborgen achter een christelijke muur. Negen jaar geleden vonden Italiaanse archeologen de ingang terug. Ze zagen dat bij de muur vogels dood neervielen uit de lucht. 

Onderzoek wees uit dat dit kwam door een zeer hoge concentratie kooldioxide.
De adem van Hades was
CO₂!
Het ontsnapt daar uit de aarde.
De concentratie is zo sterk dat een mens of een stier binnen een minuut gedood wordt; een vogel houdt het geen seconde vol.

Nog even en de hele wereld is Hieropolis geworden!  

3.
Zou er ook ergens een Daaropolis zijn, vroeg ik me af?
En zo ja, waaro?

¹ De stad wordt Hierapolis of Hiërapolis genoemd, maar op antieke bronzen munten uit de stad staat
  Hieropolis, en zo schrijft Mary Beard het ook. Hieropolis lag in wat nu Turkije heet.
² Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cybele_(mythologie)

Wat ik zie wanneer ik 's morgens vroeg over m'n beeldscherm heen naar buiten kijk


maandag 6 juli 2020

De stier is het symbool van Italië

De stier neemt de wolf op de horens
Herinner je je nog dat ik me er lang geleden over verbaasde dat er op een pak risotto uit Noord-Italië een afbeelding stond van een stier? 
Vast niet.
Ik vroeg me toen af hoe een stier, tegenwoordig het symbool van Spanje, op een pak Italiaanse risotto terecht was gekomen.
Na bijna zes jaar weet ik eindelijk het antwoord. 
Ik moet bekennen dat ik niet actief naar het antwoord gezocht heb. Daarvoor was de kwestie te onbelangrijk in verhouding tot de kostbaarheid van m'n tijd.
Het antwoord is me zogezegd in de schoot gevallen. En hoewel ik besef dat je niet in brand zult staan van nieuwsgierigheid, is het toch de moeite van het vertellen waard, al was het maar voor de volledigheid en om je een weetje in de maag te splitsen waarmee je in gezelschap goede sier kunt maken. Want wat ik je nu uit de doeken ga doen is beslist niet bij iedereen bekend: de stier is het symbool van Italië!
Ik heb het toevallig gelezen in hoofdstuk 6/5 van Mary Beard's boek S.P.Q.R, getiteld Burgers en bondgenoten in oorlog, dat handelt over de oorlog tussen Rome en de rest van Italië die uitbrak in 662 Ab Urbe Condita (dat is in het jaar 91 voor het begin van de christelijke jaartelling) en drie jaar later vanzelfsprekend eindigde in een overwinning van Rome. De propaganda en organisatie van Italische kant doen volgens Mary Beard vermoeden dat het een bevrijdingsoorlog was die zich richtte op volledige onafhankelijkheid van Rome.
Mary Beard schrijft: "De Italiërs leken op weg te zijn naar de stichting van een eigen staat onder de naam Italia, met als hoofdstad een stad die tot Italica zou worden omgedoopt. Ze stempelden het woord Itali (Italiërs) in hun loden kogels en sloegen munten met de afbeelding van een stier, het symbool van Italië, die een wolf, het symbool van Rome, op de horens neemt."

Opstandige risotto!

zondag 5 juli 2020

O ja, dat is waar ook

Uitsnede uit Christus geneest de zieken (Rembrandt)

Gezondheid is niet aanstekelijk. Het is nog nooit gebeurd dat een gezonde een zieke aanstak met zijn gezondheid, bijvoorbeeld door hem op de wang te kussen, een hand te geven of te strelen (te aaien). 
En dus zat ik er gisteren grapjes over te maken (in verband met het virus). 
Maar een oude Italiaanse dame wees me erop dat de gezondheid van Jezus wel degelijk aanstekelijk was. Zieken werden gezond, zei ze, wanneer ze door hem werden aangeraakt.
"O ja," zei ik beleefd, "dat is waar ook, mi dispiace."
In het oor van degene met wie ik grapjes zat te maken fluisterde ik zachtjes (om de oude dame niet te ontrieven): "Dus in plaats van een duur vaccin te ontwikkelen kunnen we beter Jezus erbij halen." 
De oude dame keerde zich naar ons om.
"L'ho sentito," zei ze.

vrijdag 3 juli 2020

Wat zijn we er ziek van geweest

S.P.Q.R op een putdeksel
Eergisteren was de langzaamste dag van m'n leven, dus had ik alle tijd om Mary Beards boek S.P.Q.R. ˗ Een geschiedenis van het Romeinse Rijk uit te lezen, plus een groot deel van Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez.
Daarnaast zag ik kans om de voetbalwedstrijd Barcelona vs Atletico Madrid in z'n geheel te bekijken (2-2) en een bewerkelijke maaltijd voor zeventien personen te bereiden.

S.P.Q.R is de officiële naam van het Romeinse Rijk in de tijd van de Republiek. Het is de afkorting van Senatus Populusque Romanum, wat betekent: de senaat en het volk van Rome. De afkorting wordt in Italië nog altijd gebruikt (bijvoorbeeld op putdeksels). 
Ik schreef al eerder over het boek van Mary Beard. Het is een meesterwerk van de terugtocht. Het is bijna een omgekeerd boek. Het brengt je geen kennis bij, het pakt je kennis af. Wat je dacht te weten blijkt onwaarschijnlijk of ronduit onwaar. Mary Beard is een zeer geleerde niet-weter.*
Hier zijn enkele veel voorkomende formuleringen in het boek:
"Als dit waar is...";

"Niemand weet precies...";
"Onmogelijk om te weten...";
"De volgorde van de gebeurtenissen is niet te achterhalen...";
"Een betrouwbare reconstructie is absoluut onmogelijk...";
"Het is moeilijk een samenhangend beeld te schetsen...";
"We weten het niet...".
Het is jammer dat het boek ophoudt waar de monotheïsme-infectie van de antieke beschaving begint. Wat is Europa er ziek van geweest! En wat heeft het lang geduurd! Gelukkig is het einde nu in zicht (althans in Europa).
Het is maar te hopen dat het coronavirus minder lang blijft dan het monotheïsmevirus (er zou een virologie van het monotheïsme moeten worden geschreven).  

* Naar Nicolaus Cusanus' docta ignorantia.