Heeft iemand een kous zonder voet gevonden?

De telefoon ging in het Amsterdamse etablissement K.

M. nam op en luisterde naar wat er gezegd werd.

"Momentje," zei ze na een poosje.

Ze legde haar hand op het spreekgedeelte van de hoorn en riep:

"Heeft iemand een kous zonder voet gevonden?"

Niemand.

Stop met je aan me vast te houden

Detail uit het schilderij Noli me tangere

door Giotto di Bondone (1267-1337) 

Iemand die ik ken heeft een nieuwe geestesziekte ontdekt. 

Mijn kennis noemt de nieuwe geestesziekte: het noli me tangere-syndroom.
Noli me tangere betekent: raak me niet aan, of: stop met je aan me vast te houden.
Het gaat om mensen die affectie verwarren met geweld, afspraken met dwang, beloftes met nederlagen.

Mij is verzocht om te helpen met het minutieus beschrijven van het algemene ziektebeeld.
Ik heb dit verzoek afgewezen. Het gaat in tegen mijn casuïstische natuur.

Hij was een onberekenbare driftkop



Willem III

Uit het geschiedenisboek van M. (14): "In 1849 overleed koning Willem II.
Zijn zoon Willem Alexander werd koning Willem III.
Willem III was een onberekenbare driftkop die moeilijk kon accepteren dat zijn macht beperkt was.
Hij schold ambtenaren en ministers uit en gaf bevel hen te executeren.
Premier Thorbecke had altijd twee pennen op zak als hij Willem III iets wilde laten tekenen.
Als de koning de eerste pen woedend had weggesmeten of door midden had gebroken, haalde Thorbecke de tweede pen tevoorschijn."

Wat denk je dat het betekent?

Ik deed vandaag woordenschat met Z. (11).  
Een van de woorden was: aansmeren.

"Wat denk je dat het betekent," vroeg ik aan Z.

Ze dacht even na.

"Dat je iets in iemands hoofd prakt," zei ze.

Over ondraaglijke hitte en behaaglijke warmte

Anders Celcius (1701-1744)

Bij een temperatuur van +11 graden Celcius in de zomer is mijn dikke wollen vest ondraaglijk heet. Maar bij dezelfde temperatuur in de winter is het vest behaaglijk warm. Ik ben, met andere woorden, op een of andere manier toch nog altijd een natuurmens.

Sommigen murmelden wat

Guillermo de Orange door Antonio Moro (1554)

Het Nederlands voetbalelftal heeft vanavond verloren van het Tsjechische voetbalelftal. Ik heb de hele wedstrijd gezien. Ik vond het Nederlands elftal helemaal niet zo slecht. Maar ik zeg erbij dat ik er niet veel verstand van heb. Mensen die er wel verstand van hebben zeggen dat het Nederlands elftal niet goed speelde, en dan druk ik het netjes uit.

Maar ze waren steeds in de aanval, dat valt niet te ontkennen. En Van Persie scoorde een schitterend doelpunt met het hoofd. Het was alleen in het verkeerde doel.

Wat ik bedenkelijk vond, gezien de omstandigheden, was dat de spelers van het Nederlands elftal aan het begin van de wedstrijd niet uit volle borst meezongen met het volkslied het Wilhelmus (een mooi lied). De meesten hielden hun lippen stijf op elkaar. Sommigen murmelden wat. Dat is geen goed begin. Hoewel ik geen nationalist ben, noch een royalist, denk ik dat het uit volle borst meezingen met het Wilhelmus de spelers van het Nederlands elftal zou kunnen helpen bij het behalen van overwinningen.

Ik stuitte op een vreemde kwitantie

Logo van Flourish & Blotts
(Klieder & Vlek)

Ik was onze administratie op orde aan het brengen voor de Belastingdienst.
Ik vond een kwitantie van een boekhandel genaamd Klieder & Vlek, boekverkopers sinds 148 v. Chr.
Ik vroeg aan M. (14) of zij die boekhandel misschien kende: "Ja die ken ik," zei ze. "Het is een boekwinkel uit Harry Potter. Je kunt er komen via de tovenaarskroeg De Lekke Ketel."

 

 Uit de serie Administratie

Het meisje wilde nog een koekje

Kletskoppen

Ik wandelde met M. (42) langs het IJ.
We kwamen bij een gebouw dat Loods 6 heet.
Een vader was daar, op een bankje, aan het praten met zijn dochter van een jaar of drie.
"De koek is op," hoorden we hem tegen het kleine meisje zeggen.
Het meisje wilde nog een koekje of een stukje koek, maar die was dus op.
Toen begon de vader opeens tegen ons te praten:
"De koek is op! Dat zeg je dus tegen je kind als de koek op is!"
Er was hem een of ander licht opgegaan, dat was wel duidelijk.

Sinds mijn geheugen actief is

Mnemosine

Bij sommige namen en gezichten, dingen en toestanden werkt mijn geheugen niet. Dat is al zo sinds mijn geheugen actief is, dus ongeveer sinds mijn geboorte. Het heeft niks te maken met mijn smaak. Het treft zowel mensen, dingen en toestanden die ik mooi, goed of waar vind, als mensen, dingen en toestanden die ik minder mooi, minder goed of minder waar vind. Zou het zo kunnen zijn, dat het geheugen een eigen, onafhankelijke smaak heeft (onafhankelijk van mij, bedoel ik)? Dat er zoiets bestaat als een mnemo-esthetica? Een deurbeleid van het geheugen? Hier een paar willekeurige voorbeelden van woorden, namen en gezichten die mijn geheugen telkens weer de deur wijst: Sharon Stone, Moleskin, Hadjememaar, wingerd, bleekselderij.

"En Scarlett Johansson," zegt M.
Het betreft hier beslist iets anders dan vergeten. Dat is immers de uitgang van het geheugen. Ik heb het hier over de ingang.

Er kwam een stroompje bloed uit haar neus

Vandaag is er een poes overreden in onze straat.
Z. (11) en ik (57) kwamen net aanfietsen met verse croissants voor de lunch toen het gebeurde.

We ontfermden ons over de poes. 
Ze lag midden op straat. 
Ze ademde.
Er kwam een stroompje bloed uit haar neus.

Een vrouw kwam erbij en haalde een deken, een zachtgroene. De vrouw en ik legden de poes voorzichtig op de deken en opzij van de straat.

Toen ging de poes dood.

"Is ze dood?" vroeg Z.

Ik zei ja.
Er vloeiden 11-jarige traantjes.

"Wil je je croissantje?" vroeg ik.

De vrouwen dragen minirokken en hebben blote benen

P. zei: "Ik vind het boek Ten zuiden van de grens van Haruki Murakami een mystiek boek."

We waren aan het biljarten aan de overkant van het IJ.
Inderdaad doen de intensiteit en de eenvoud van Haruki Murakami soms denken aan Rosa van Lima of Franciscus van Assisi (zij konden met dieren praten).
De biljartzaal was groot.
Er stonden wel twintig tafels.
De vrouwen die er kwamen droegen minirokken.
Ze hadden blote benen.
Ze waren heel beleefd.

Wat zal ik hierna eens gaan doen?

Vork, opgevouwen

Nog dertien stukjes te gaan. Wat zal ik hierna eens gaan doen?
Ik sta op een kruispunt. Sommige dingen waar ik jaren aan gewerkt heb zijn bijna afgerond, andere zijn aan verandering toe, weer andere komen gewoon ten einde of staan juist op het punt van beginnen. 

"If you come to a fork in the road, take it," zei Yogi Berra.

Dat moet ik dan maar doen.

Elke sigaret verkondigt de grootsheid van de magie en de ellende van de geschiedenis

Napoleon te paard

J. is gestopt met roken (niet voor het eerst). J. vanmiddag, in een email:
"De ontwenningsverschijnselen worden voor mijn gevoel altijd erg overdreven. Je moet je instellen op een andere tijdsbeleving. De tijd wordt niet meer opgedeeld in korte stukjes roken en langere stukjes niet-roken. De dag wordt een aquarel waarin de momenten met elkaar vervloeien. Dat is het moeilijkste – je kunt de tijd geen halt meer toeroepen."

In deze fraaie regels staat klip en klaar verwoord wat een sigaret is: een magisch instrument dat het – paradoxaal genoeg – mogelijk maakt te ontsnappen aan de tijd, aan de dood.

Elke sigaret verkondigt de grootsheid van de magie en de ellende van de geschiedenis.

Eeuwige Bouillon dankt J. voor zijn Faustiaanse bijdrage aan de immer uitdijende, zuiver casuïstische psychologie op basis van de menselijke perceptie van tijd.

J. wat later, in een sms: "De zon is mooi vandaag, ondanks dat 'ie niet rookt." 

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd
Uit de serie Over roken

Het zitten op een stoel is niet bevorderlijk voor het krijgen van een goed idee

Hek om het Sarphatipark

Ik had een werkbespreking met S.
S. stelde voor om wandelend te vergaderen in het park. 

Dat was een goed idee (het zitten op een stoel is strijdig met het krijgen van een goed idee).
We namen M. mee.
M. is een jonge hond.  
Ik zei tegen S.: "Dit park is ter ere van dr. Sarphati aangelegd."

Dat wist ze al, zei ze.

We zaten op een omgevallen boom. Naast ons zaten Duitse werkelozen. Hoe moeilijk het was om werk te krijgen, zeiden ze tegen elkaar.

We dronken koffie die we onderweg gekocht hadden. De hond M. speelde op het grasveld met andere honden.

Na een poosje zei S.: "Ik ben een romanticus van de toekomst."

Het Russische communisme heeft niet gefaald

Verworpene Poetin op jonge leeftijd

Zeventig jaar lang is in Rusland iedereen vermoord die niet tot de verworpenen der aarde behoorde.
Het is een vergissing om te denken dat het communisme in Rusland heeft gefaald.
Moordenderwijs hebben de verworpenen der aarde daar beslist hun heerschappij weten te vestigen.

Het Oostelijk Havengebied om negen uur in de ochtend

                                                                      foto MB

In de wolk aan de overkant van het water woont K.

Laat negentiende-eeuwse losstaande meerpalen

Veemkade (foto M.)

Op de foto zie je het Amsterdamse Oostelijk Havengebied om negen uur in de ochtend.
Uitstekend boven de kade als rugzwemmers die wachten op het startschot: laat negentiende-eeuwse, losstaande meerpalen. 

De grote ontmaskeraar van de verkleinwoordjes

"Eventjes" wordt vaak gebruikt door iemand die in de verdediging is.

"Zit je nou alweer op je iPad?"

"Ja, ik moet nog eventjes [dit of dat] bekijken."

In de meeste gevallen duurt dit "eventjes" veel langer dan "even".

Alweer een verkleinwoordje ontmaskerd.
Straks ga ik nog de geschiedenis in als de Grote Ontmaskeraar van de Verkleinwoordjes.

Weet je wat coleslaw betekent?

Groene kool

"Weet je wat coleslaw betekent?"
"Wat dan?"
"Koolsla."

.

Vergaderen is misschien een groot woord

De maan

De katten uit mijn straat hielden een vergadering.
De vergadering was 's nachts.
Ze waren met z'n vijven.
Ze zaten op gepaste afstand bij elkaar op het trottoir.
Vergaderen is misschien een groot woord. 
Had het soms te maken met de maansverduistering die om 02.11 uur begon?
Katten hebben daar mogelijk verstand van, of last van (wat goedbeschouwd ongeveer op hetzelfde neerkomt).

Heb je dat toen gemerkt?

Ik was met de trein naar Napels gegaan. In de hal van station Napoli Centrale stond een meisje van zestien jaar. Ik herkende haar onmiddellijk. Het was Marion. Toen ze bij mij in de klas zat, op het gymnasium, erg lang geleden, was ik – in stilte – verliefd op haar.

"Marion!" riep ik.

Ik kon gewoon niet geloven dat ze nog steeds zo jong was, terwijl ik ondertussen al meer dan veertig jaar ouder was geworden.

"Ik ben het, P.," zei ik, "uit Z., herinner je je niet?"

"O ja, nu zie ik het. Je was zo verliefd op me."

"Heb je dat toen gemerkt?" vroeg ik.

"Ik merkte dat je iets verborg, en ik wist dat het verliefdheid was. Meisjes weten zulke dingen."

Ze gaf me een arm, we liepen het station uit en staken het Piazza Garibaldi over. Mijn hart bonsde.

"Marion," vroeg ik, "waarom ben je nog altijd zestien? Waarom ben je niet ouder geworden, net als ik?"

"Heb je tijd?" vroeg ze.

"Een zee van tijd," zei ik.  

Uit: mijn droom van vannacht

Internet is een speen

Internet

Internet is een speen zonder fles en is bedoeld om de zuigbehoefte van de mens te bevredigen zonder de mens te eten of te drinken te geven.
Internet bestaat uit een zuiggedeelte van rubber of siliconen en een plastic schildje om te voorkomen dat de mens de speen inslikt.

Is dat niet K., de zus van S.?

Brug van het Borneo-eiland naar Sporenburg

Het komt vaak voor dat M. en Z. een jonge actrice herkennen op tv.

M.: "Hé, is dat niet K., de zus van S.?" 

Z.: "Ja, ze is het!"
Ik: "Wie? Wat?"

M.: "O, iemand die jij niet kent speelt iemand die jij niet kent."

Dat hadden W. en ik al in de jaren zestig van de vorige eeuw

Fossiele walkie talkie

Eerder al vond ik een fossiel condoom.
Nu heb ik een fossiele walkie talkie¹ gevonden.
In de jaren zestig van de vorige eeuw hadden W. en ik walkie talkies.
W. en ik woonden schuin tegenover elkaar in een straat in Z. 
's Nachts konden we gewoon met elkaar praten via onze walkie talkies. 
Daardoor komt het misschien dat ik de opwinding over het mobieltje nooit begrepen heb. Dat hadden W. en ik al in de jaren zestig van de vorige eeuw!

¹ Loopje praatje

Waarom zijn hoge hakken toch zo sexy?

Jouw hart

"Heeft ze je hart gebroken?"

"Ja."

"Goed, het moest gebroken worden." 

Wat betekent het?

Soms ontdek ik door een verschrijving of een typefout een woord dat niet bestaat maar wel had kunnen bestaan. Zoals het woord wuilen.

"Wat zou het kunnen betekenen?" vroeg ik aan P.

P. weet meestal wel wat onbestaande woorden betekenen.

"Wuilen lijkt me nautisch," zei hij. "Om een wuil heen zeilen."

Sommige honden lopen zo

Verlijeren volgens J.

J. was de hele avond zichzelf niet.
Gewoonlijk kun je hem niet met de mond dicht fotograferen.

Nu was hij stilletjes.
Ik vroeg hem: "Wat is er aan de hand?"

"Ik heb moeite met verlijeren," zei hij.

"Wat betekent verlijeren?" vroeg ik.

Toen maakte hij de hiernaast afgebeelde tekening.
Het laat zien hoe de koers van een schip moet worden gewijzigd, zodat het schip bij hevige zijwind toch op de plaats van bestemming aankomt. 

Je ziet het ook wel eens bij vliegtuigen als het stormt. En sommige honden lopen ook zo, en ik ook.

Wanneer je een stok aan het achtereinde van een kip vastmaakt

Kip (haan)

De Chileense bioloog Bruno Grossi ontdekte het volgende: wanneer je een stok aan het achtereinde van een kip vastmaakt, begint die kip te lopen op de manier van een dinosauriër!
Preciezer gezegd, de kip begint dan te lopen op de manier waarop biologen denken dat dinosauriërs liepen!
Bruno kreeg voor deze ontdekking de Ig Nobelprijs.

Het komt steeds dichterbij

"Het komt steeds dichterbij."

"Wat komt steeds dichterbij?"

"Daar kan ik helaas niets over zeggen. Maar dat het steeds dichterbij komt, dat is wel zeker."

"O, ok."

Zoiets zal er dan wel aan de hand zijn

In een tijdschrift las ik een interview met een pleitbezorgster van "het nieuwe eten".
Ik weet niet wat dat te betekenen heeft.

Maar onlangs zei iemand in een interview: "We zijn verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw."

Zoiets zal er dan wel aan de hand zijn.

Als iemand zegt: "We zijn verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw", dan kun je er trouwens wel van uitgaan dat er bedoeld wordt: "Ik ben verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw."
Hier zie je mooi in één oogopslag waar de moraal vandaan komt.

Over de bron van een rivier

De eerste twee boten passeerden vlot.
De derde was een diep geladen aak die traag naderde.
Plotseling doemde de aak dichtbij op.
We zagen dat hij geheel gevuld was met water dat in springerige golfjes uit het donkere ruim over de boorden stroomde.
Incognito dreef de bron van de rivier voorbij. 

Vrij naar: K. Michel, Waterstudies (1999)

Hij wilde oogarts worden

Op weg naar het Westen
op de vlucht voor het Westen

De president van Syrië, Assad, zei gisteren in een interview met Russische media: "Met het ene oog huilt het Westen om de vluchtelingen, met het andere oog richt het de mitrailleur op de vluchtelingen."

Assad is een arts. Hij werd opgeleid aan de Universiteit van Damascus. Hij wilde oogarts worden.

Het Westen is in Assads ogen de schuld van alles.
Miljoenen vluchtelingen zijn in zijn ogen op weg naar het Westen, op de vlucht voor het Westen.

Maar dat is een tekening van Escher! 

Hier lees je het hele interview met Assad

Wat een lastpost is de dichtkunst

De blauwbilgorgel, een fabeldier
van C. Buddingh'

"Klootzak!" riep iemand op straat tegen iemand anders.
Het kwam er welgemeend uit.
Klootzak trekt doorheen de generaties.
De vader was ook een klootzak.
De grootvader ook.
En dan is er nog de overgrootklootzak, bij wie het allemaal begon.
Toen ik het hoorde schoot me opeens dit gedichtje van Cees Buddingh' te binnen: 

De zon gaat op. De zon gaat onder.

Langzaam telt de boer zijn kloten.

En daardoor moest ik denken aan een ander gedicht van hem:

Vanochtend na het ontbijt

ontdekte ik, door mijn verstrooidheid,

dat het deksel van een middelgroot potje marmite

(het 4 oz net formaat)

precies past op een klein potje Heinz sandwich-spread

natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd

of het sandwich-spread-dekseltje
ook op het marmite-potje paste
en jawel hoor, het paste eveneens.

En toen was ik wel erg ver van mijn oorspronkelijke onderwerp (klootzak) afgeraakt. En toen moest ik denken aan deze regels van Adriaan Morriën uit de gedichtenbundel Een toegevoegd zintuig:

Maar je bent wel ver van je geboorte afgeraakt
en nu werkelijk heel dicht bij de dood gedreven.

En zo zie je maar, wat een lastpost de dichtkunst is.
Regels die je honderd jaar geleden gelezen hebt, spoken nog steeds door je hoofd, of je nou wilt of niet, en brengen je van je apropos.

Een mopje dat nogal gevoelig lag

Vandaag kwam ik A. tegen bij Albert Heijn. Hij vertelde een mopje. Hij vertelde het fluisterend, want het was een mopje dat nogal gevoelig lag, vond hij.

"Wat is het verschil tussen vluchtelingen en het Nederlands Elftal?" vroeg hij

"Ik weet het niet," zei ik.
Dat zeg ik altijd als me zoiets gevraagd wordt, ook als ik het mopje al ken.
Ik vind het ronduit onaardig om iemand de pret van het vertellen van een mopje te ontnemen.

"Vluchtelingen komen Frankrijk wél binnen," fluisterde hij.
Ik vond het wel een heel aardig mopje.
In 2016 is het Europese Kampioenschap voetbal in Frankrijk, moet je weten, en het Nederlands elftal heeft zich daar niet voor weten te kwalificeren.

Wat is ook weer de symbolische betekenis van wit en rood?

Twee keer per jaar, in de lente en in de herfst, ga ik naar het graf van mijn vader.
Ik kijk dan even hoe de vlag erbij hangt, of alles nog een beetje netjes is. Ook praten mijn vader en ik dan.
Dat wil zeggen: ik praat, mijn vader luistert.

Soms neem ik een roos mee.
De roos koop ik bij een bloemenstal tegenover de ingang van de begraafplaats.

"Wilt u een witte of een rode roos," vroeg de man van de bloemenstal vandaag.

"Ik weet het niet," zei ik, "wat is ook weer de symbolische betekenis van wit en rood bij rozen?" 

De bloemenman zei:

"Wit is de kleur van de onschuld en rood is de kleur van de liefde."

"Doe dan maar rood," zei ik.

Wij burgemeesters zijn pragmatisch

                                 Illustratie Jens Bonnke NYT

De burgemeesters van Utrecht, Den Haag, Amsterdam en Rotterdam waren op tv.
Ze zeiden: "Wij burgemeesters zijn veel beter in staat om globale problemen aan te pakken dan landelijke politici, want wij burgemeesters zijn niet ideologisch maar pragmatisch."

Ik ben het met de burgemeesters eens.
Zouden ze soms het boek If mayors ruled the world van Benjamin Barber gelezen hebben?
Benjamin Barber schrijft daarin: "Burgemeesters zijn veel beter in staat om globale problemen aan te pakken dan landelijke politici, want burgemeesters zijn niet ideologisch maar pragmatisch."

Zij stromen in tegenovergestelde richtingen

De Donau bij Boedapest

Ik wist niet dat de Rijn en de Donau in tegenovergestelde richtingen stromen. 
De Donau stroomt zuidoostwaarts, van het Zwarte Woud naar de Zwarte Zee.
De Rijn stroomt noord-westwaarts van Zwitserland naar de Noordzee.

Europa heeft er sinds kort een nieuwe noordwest-waarts stromende rivier bij. Het is de Rivier van de Vluchtelingen. Hij stroomt van Syrië naar Duitsland en ontspringt in het duistere hart van Bashar-al-Assad, de arts en president.

Ik heb een afdak gemaakt

Ik heb een afdak gemaakt op m'n terras.
Het is een afdak tegen de herfst.
Het is gemaakt van bamboe, touw, plastic en wasknijpers.
Het dient om me bescherming te bieden tegen de regen tijdens het roken.
Ik sta er ook onder als het niet regent (het is fijn om ergens onder te staan).

 

 

 Op de foto: afdak van onder af gezien.

Edward Norton Lorenz hield een lezing

Jezebelvlinder

Het vlindereffect is een beroemde metafoor uit de chaostheorie. Er zijn allerlei varianten, maar er is één historisch juiste metafoor en die luidt als volgt:

"Does the flap of a butterfly's wings in Brazil set off a tornado in Texas?"

Veroorzaakt de vleugelslag van een vlinder in Brazilië een tornado in Texas?

Dit was de titel van een lezing die de Amerikaanse wiskundige en meteoroloog Edward Norton Lorenz hield voor een gezelschap van financiers van wetenschappelijk onderzoek.

Plaats van de lezing: de Wilmington Room van het Sheraton Park Hotel in Boston Massachussettes.

Datum: 19 december 1972.

Tijdstip: 10.00 in de ochtend.

Het eerste wat opvalt is dat de beroemde metafoor een vraag is, geen vaststelling, en dat de vraag onbeantwoord blijft.

Lorenz begint de lezing zo:
"Om te voorkomen dat ik lichtzinnig overkom door zelfs maar de titelvraag te stellen, laat staan te suggereren dat er een bevestigend antwoord op zou kunnen zijn, wil ik proberen een en ander in het juiste perspectief te plaatsen door twee stellingen aan te bieden. Stelling één: als een enkele vleugelslag van een vlinder een belangrijke rol kan spelen bij het opwekken van een tornado, kunnen alle voorgaande en volgende vleugelslagen dat ook, net als de vleugelslagen van miljoenen andere vlinders, om nog maar te zwijgen van de activiteiten van ontelbare krachtigere wezens, waaronder onze eigen soort. Stelling twee: als de vleugelslag van een vlinder een rol kan spelen bij het opwekken van een tornado, kan hij net zo goed helpen bij het voorkomen van een tornado."
Veroorzaakt een lezing, gehouden op 19 december 1972 in de Wilmington Room van het Sheraton Park Hotel in Boston Massachussettes, 's ochtends om 10.00 uur, veel misverstanden in de wereld? 

Meer over de ongelukkige combinatie van vlinders en metaforen hier