Zo'n vraag moet je eigenlijk niet stellen

J.H. Donner

Iemand vroeg me welk Nederlandse boek ik "echt heel goed" vind. 
Wat is dat nou voor een vraag?
"De Koning van J.H. Donner," zei ik maar.
Er is ook een schrijver die ik erg goed vind zonder ooit een boek van hem gelezen te hebben, namelijk Koos van Zomeren.
Een keer heb ik met Koos van Zomeren in hetzelfde tijdschrift gestaan, wat me tot eer strekte vond ik. Het tijdschrift had ons uitgenodigd om over een dier te schrijven. Hij en ik schreven allebei over een hond. Ik zal het tijdschrift eens opsnorren, ik heb het nog wel ergens liggen in het bergmassief dat M. ons archief noemt. En Gert Ligterink vind ik ook goed. Hij schrijft in de krant over schaken. Ik koop speciaal voor zijn schaakstukjes op zaterdag de krant. Maar dat is geen boek. En Eva Gerlachs dichtbundel Verder geen leed mag ik ook niet vergeten te noemen. En Momentums laadklep van Jérôme Gommers ook niet, met daarin de regel:

Alles was weer mogelijk, het kon en kon en kon

O, en De simulatie van de schepping van Nachoem Wijnberg ook niet, met daarin het gedicht:

Jouw mannequins lopen misschien
als gazelles maar mijn mannequins
lopen als bisons. En het podium dreunt.
En de fotografen drukken elkaar in paniek
naar achteren terwijl zij proberen weg te
                                                             stappen 
als mijn kudde met nauwelijks schuddende
en met bont verzwaarde hoofden langskomt.

Zie je nou wat een moeilijke vraag zo'n vraag is. Zo'n vraag moet je eigenlijk niet stellen. En je kunt hem beter ook niet beantwoorden. 
Iets anders: ik heb prachtige nieuwe sokken. M. heeft ze voor me gekocht. Ik draag ze met veel plezier en als ze soms even tussen oude schoen en kosmopolitische broek tevoorschijn piepen, dan zijn ze een lust voor het oog, zowel van kleur, van stof als van weefsel (patroon). Ik durf wel te zeggen dat ik nimmer zulke mooie sokken droeg.

Ik mocht het aan niemand vertellen

Gisteren werd bekend gemaakt dat J.'s gedichtenbundel Momentums laadklep genomineerd is voor een illustere prijs.
Gisteren barstten ook de lelies uit hun knoppen.
En gisteren hoorden we ook voor het eerst het dunne piepen van de pasgeboren koolmeesjes in het vogelhuis. 
"Pieppieppiep!"
En daar kwamen de ouders aanvliegen, snel als kogels, met hun snavels vol rupsen.
Nu willen M. (19) en Z. (15) ook kinderen.
Eerlijk gezegd wist ik al eerder dat J. genomineerd was, maar ik mocht het aan niemand verder vertellen. Dit was moeilijk en ik moet bekennen dat het me niet gelukt is. Ik heb het voortijdig verteld aan m'n vrouw, m'n kinderen en m'n moeder, maar niet aan M., die met Maria Magdalena in de Stad der Dromen woont, en ook niet aan bijvoorbeeld P. Maar wel weer aan U., aan H. (die van oesters houdt) en aan C. – maar C. was het op slag weer vergeten omdat hij toeter was en alleen maar zichzelf hoorde praten. Hij vertelde onder meer dat hij pijn in z'n nek had omdat z'n nieuwe auto zo snel optrekt. 
"In zes seconden van stilstand naar 180 km/h."
Zelfs enkele minuten voordat het bericht gisteren op de website van Poetry International verscheen mocht ik het nog niet doorvertellen. Maar nu mag het dan, dus ik zeg het je: J.'s gedichtenbundel Momentums laadklep, uitgegeven door uitgeverij Tijloos, is genomineerd voor de C. Buddingh'-prijs. Weet je wie C. Buddingh' was? Nee? Dat moet je dit even lezen, dan weet je het.

Kun je een geheim bewaren?

P. werd gebeld door een fameus instituut.
Het instituut had een nieuwtje voor hem. Hij mocht het aan niemand vertellen want het was nog niet openbaar gemaakt.
Toen P. had opgehangen belde hij mij. Hij vroeg of ik een geheim kon bewaren.
"Wat dacht je wat!" zei ik.
Het was een allemachtig interessant nieuwtje.
M'n oren werden helemaal groot door het luisteren.
Toen P. had opgehangen ging ik het meteen aan niemand vertellen zoals beloofd.  

Courtesy PdW

We reden ongelofelijk hard

We stegen op

We zaten in een boot. We maakten een pleziertocht op een rivier. Na een tijdje zei ik: "Wat gaan we hard!"
Ik liep naar boven, naar de kajuit, en ik zag dat we helemaal niet op een rivier voeren.
We reden op een snelweg.
We reden ongelofelijk hard, ML km/h.¹
Het leek wel of de andere voertuigen stilstonden.
De bestuurders van de andere voertuigen schrokken en verloren de macht over het stuur als ze onze enorme boot op zich af zagen komen in hun achteruitkijkspiegels. Vrachtwagens kapseisden, personenauto's botsten tegen bomen en vatten vlam (auto en boom vatten vlam).
Af en toe vlogen we uit de bocht. Dan reden we een stuk door het bos. Bomen braken als lucifers.
Even later kwamen we dan weer terug de snelweg op met veel gekraak en vernielingen. We veroorzaakten ongelofelijk veel ongelukken. We gingen steeds harder. Ik zag een blauw bord voorbij schieten met de naam van een stad erop. Vlak voor de stad stegen we op.  

¹ Droomduiding: ML is 1050 in Romeinse cijfers. We gingen dus echt hard! ML zijn tevens de initialen van Momentums laadklep, de gedichtenbundel van Jérôme Gommers waarover ik al eerder schreef. Zie hier de droomrecensie.

Hé, het was feest

Jérôme Gommers de dichter

We hielden een groot feest in een koffiehuis vlakbij een ontsmettingsgebouw aan de Oostelijke Handelskade te Amsterdam.
We hielden het feest vanwege de verschijning van de dichtbundel Momentums laadklep.
Hierin staan buitengewone gedichten. 
Het was een mooie zaterdagnamiddag in oktober, er waren veel mensen, en het leek wel of we op het platteland waren, hoewel we in Amsterdam waren (in het Oostelijk Havengebied aan het IJ).

Het waaide, waardoor de bomen ruisten (feestgeruis).
Er was een heldere maan en een heldere, opengewaaide lucht. Dezelfde lucht waarover Nescio schreef: "Wij waren blij en uitbundig om niets, om de lucht om ons heen, die wij ademden, en om de lucht boven ons, die wij zagen." 
Toen de dichter het podium betrad om een toespraak te houden, barstte er een klaterend applaus los en er klonk aanmoedigend gefluit op vingers. Hoeden, petten en kussentjes vlogen door de lucht.
De dichter besloot zijn toespraak met de gevleugelde woorden: "De bar is geopend!" en daarom kreeg hij nog een klaterend applaus.
Wij waren in opperbeste stemming. Wij waren licht geëxalteerd (maar hé, het was feest). Wij hemelden de dichter op, hoger naarmate de avond vorderde. Enkele flarden:
"... niet dat dwangbuizige, matglazige, witjassige... niet dat ineengedokene, opgeslotene, opgevouwene... maar een waaien..." 
"... gedichten die de aarde zóeken in plaats van eraan te willen ontsnappen..."
"... ik denk dat ze ook in het pikkedonker leesbaar zijn..."
"... ik snap er niks van, dat is een goed teken..."
"... gedichten die de goden zullen behagen, want er zitten krassen op..."
"... tyrtaïsch...!" (dat vond ik een beetje overdreven)
"... gedichten met het syndroom van Gilles de la Tourette..."
"... prachtig mooi, dat Pale King Blue...!"
"... poëzie die je moet opslurpen..."
En zo ging het maar door de hele avond, ook nadat er geroepen was: "De bar is gesloten!", dus je snapt wel dat al dat ophemelen niet aan de gratis drank lag en dat je die bundel vlug moet kopen, vóór hij is uitverkocht.

Jérôme Gommers / Momentums laadklep / Uitgeverij Tijloos / najaar 2019 / €18,50

Alles was weer mogelijk

"Die dag zag ik kans om in de zon weer de zon
van het onheuglijke te zien 

die een aarde bescheen die overal vandaan en overal heen,
onder oude bomen, onder nieuwe zeeën van vergeten... 

Alles was weer mogelijk, het kon en kon en kon."  

Jérôme Gommers

Het is tijd

"En de thee in de theekopjes dampte
op een zomerse dag,
iemand stond op en zei: het is tijd,
het shutteltje dat vastzat tussen de takken
kwam los en viel geluidloos op de grond,
iemand knikte met zijn hoofd en liep de tuin uit
en een dikke bromvlieg cirkelde en zoemde en vloog
toen hoog weg boven de bomen..."  

Jérôme Gommers

16 edelherten, 20 knobbelzwijnen, 1041 eidereenden, 1 yeti

 

"(...) maar moest dan niet, in het licht van onze inwoning, in dat chalet van
onze uithuizigheid
(met toegang tot alle dénkbare middelen),
op het veldbed van onze jachtlust – naar monumentalisering
(16 edelherten, 20 knobbelzwijnen, 1041 eidereenden, 1 yeti ) –
  moest dan niet… op de treeplank van onze overleving,
in de schuilkelder van ons pais en vree,
op de drijftil van ons genot…

                      a. een bunkerblaster worden afgevuurd?
                      b. een nagel of slang worden losgerukt?
                      c. een voorraadkast worden leeggevroten?
                      d. een condoom worden kapotgescheurd?
                      e. een waterhoentje worden uitgezet…?"

Jérôme Gommers

Ze rennen achter elkaar aan

"(...) En de vier jongens in korte broek voetballen, ze rennen achter elkaar aan, hun schoten klinken hol en enigszins vertraagd door het stadspark. En de twee kleine meisjes rennen ombeurten op een van hun moeders af, worden opgetild, hoog door de lucht vliegen ze – hun in vreugde vertrokken gezichten."

Jérôme Gommers 

Typemachine, sigaar en glas van J.