Ik ben verkouden

Vandaag ben ik jarig.
Over drie weken ben ik ook jarig.
En over vier maanden ook.
Ik heb drie verjaardagen.
M. schreef:
"Gefeliciteerd met je verjaardag!"
Waarop ik schreef:
"Dank! Ik vier het niet want ik ben verkouden."

Klop je goed?

"Blauwachtig hart, klop je goed zonder mijn filhar-monisch bloed?"









 

Federico García Lorca

En het onzichtbare zeesloepje wordt zichtbaar

De vergelijking gaat misschien niet helemaal op

Halangium ochraceum is een microbe.
Hij leeft in zee.¹
Hij is worstvormig.
De letterlijke vertaling is okergeel zeesloepje.
Hij is niet met het blote oog te zien.
Onderzoekers hebben ontdekt dat het okergele zeesloepje zichzelf op idioot agressieve wijze vernietigt wanneer hij besmet raakt met een virus.
Het besmette zeesloepje knipt zichzelf dan helemaal aan stukken met speciaal voor de gelegenheid gemaakte scharen.²
En daardoor wordt hij zichtbaar (in het zeewater ontstaat een soort wolkje).
Zijn hele bestaan is hij onzichtbaar geweest. Nu hij zichzelf vernietigt is hij zichtbaar.
Eerder schreef ik dat de mensheid een okergeel zeesloepje is.
Die vergelijking gaat misschien niet helemaal op.
Ach wat, natuurlijk gaat die vergelijking op!

¹ Een microbe is een organisme dat te klein is om met het blote oog te zien. In de tweede klas van de middelbare school hield ik een spreekbeurt over microben. In de vierde klas hield ik een spreekbeurt over haaien. Beide spreekbeurten waren een fiasco.
² Zie: https://www.science.org/doi/10.1126/science.adk0378

Iets van een zieltje hebben ze wel

Culex pipiens (gewone steekmug)

"Had dat mugje dat ik daarnet heb doodgeslagen een ziel, denk je?"
"Hm, ja, iets van een zieltje hebben ze denk ik wel."

Zij was ook een vogel

Paprijns

1.
De monotheïstische moralen (de christelijke, de joodse, de islamitische) zijn volkomen ongeschikt voor menselijk gebruik.

2.
Er landde een vogel op de dakrand met een regen-worm in zijn snavel. 
Hij leek op weg om de worm aan zijn vriendin te geven.
Zij zat verderop op de dakrand.
Zij was ook een vogel.

3.
J. droomde dat paprika's vroeger paprijnzen werden genoemd. Wat een mooi woord. Meer woorden zouden uit dromen moeten komen.

4.
In dictaturen staat de tijd stil.

5.
Ons parlement bestaat goeddeels uit slaapwandelaars.

6.
Er lag een croissant op de vloer in de supermarkt.
Ik aarzelde of ik hem zou oprapen (en weggooien).
Ik besloot het niet te doen.
Toen bedacht ik me.
Ik liep naar de croissant.
Ik bukte al om hem op te rapen.
Maar toen bedacht ik me opnieuw.
Zo stond ik daar een poos te weifelen (ja, te weifelen).

7.
"Wat is objectiviteit?"
"Dat is subjectiviteit zonder gevoel."

Nu moet ik er echt vandoor

1.
Op de sociale media is de oorlog van allen tegen allen al lang geleden uitgebroken.
Als het zo doorgaat zal de wereld snel volgen.
De mensheid is een okergeel zeesloepje. Ik kom hier later op terug. Maar onthoud: een okergeel zeesloepje.

2.
Het lachen dat professor Nietzsche bedoelde is het lachen als lichamelijke genieting.
Het is het lachen zonder object.
Het lachen van Gargantua en Pantagruel.
Ook hier kom ik later op terug. Ik heb nu geen tijd. O, ik heb vreselijke haast!

3.
Het waren niet de knapste koppen die de atoombom ontwikkelden in Los Alamos.¹
Het waren de meest gewetenloze koppen.
Er bestaat gewetenloosheid in drie soorten: minimale, optimale en maximale gewetenloosheid.²
Veel mensen zeiden dat ik de film Oppenheimer moest gaan zien.
Ik ging kijken.
Ik kocht popcorn.
Later meer.

4.
Er werd een prachtig schoon wit tafellaken over de aarde geworpen met een zwierige zwaai.
Het oude tafellaken zat onder de bloedvlekken.
Langzaam en exact daalde het nieuwe laken neer. 
"Niet knoeien!" riep iemand.
Aldus mijn droom van vannacht.
Soms moet je het even over dromen hebben.

5.
Nu moet ik er echt vandoor! 

¹ Alle noodzakelijke uitvindingen en ontdekkingen voor kernsplijting waren al gedaan door Otto Hahn cum sui.
² Over gewetenloosheid later meer (met speciale aandacht voor het boek The Maniac van Benjamin Labatut en het boek Morele ambitie van Rutger Bregman).

Dit ongelofelijke en mooie gebeurde gisteren

Halverwege de tennis-wedstrijd verscheen er een roofvogel boven het grote stadion.
Hij begon daar rondjes te cirkelen.
Toen de wedstrijd bijna beslist was dook hij naar beneden.
Hij greep de tennisbal uit de lucht (uit de rally) en vloog er mee weg, het stadion uit.
Dit ongelofelijke en mooie gebeurde gisteren in de finale van het tennistoernooi van Miami in de Amerikaanse staat Florida.
Een half uur later kwam die tennisbal aan een parachuutje weer naar beneden.
Nee hoor, dat laatste heb ik verzonnen.

Wanneer ik iets voel

Mijn ene hoofd (pasfoto's)

Wanneer ik een onregel-matigheid voel aan bijvoorbeeld mijn been, dan voel ik eerst even aan mijn andere been voordat ik me zorgen ga maken.
Als ik dezelfde onregelma-tigheid daar ook voel is er niks aan de hand, dan was het een ingebeelde onregel-matigheid.
Symmetrie is geruststel-lend.
Dat heeft de natuur zo geregeld.
Symmetrie is ook in de kunst de uitdrukking van een volledige of volmaakte (vaak onbehaaglijke) afwezigheid van gevaar.¹
Vanmorgen voelde ik achter op mijn hoofd een onregelmatigheid. Ik wilde al aan mijn andere hoofd gaan voelen of het daar ook zat. Maar ik heb helemaal geen ander hoofd. Ik heb maar één hoofd.

¹ Het is opmerkelijk dat dictaturen zo van symmetrie houden. Dit terzijde. Over de onbehaaglijkheid van gevaarloosheid later meer.

Wat is de verleden tijd van machine?

1.
Als ik een half flesje bier heb gedronken, dan moet ik niesen.

2.
Zij kreeg een kamerplant.
Zij vindt het hebben van een kamerplant op dit moment in haar leven een te grote verantwoordelijkheid.
Zij brengt de kamerplant naar het plantenasiel.

3.
Hoe de twee tennissers Jannik Sinner en Carlos Alcaraz reageren als ze een fout hebben gemaakt is iets zeer moois om te zien (a thing of beauty).

4.
O, dat voortdurende geknaag aan de randen van de privacy (door het reusachtige knaagdier internet)!

5.
"Is het echt of is het A.I.?"
"Ik weet het niet."

6.
Een roodharig meisje vertelde een mopje aan een meisje met glimmende zwarte schoentjes aan.
Ze hingen naast elkaar op de kop in een klimrek hier op het schiereiland.
"Wat is de verleden tijd van machine?" vroeg het roodharige meisje.
Het andere meisje wist het niet (dus zei ze niks).
"Wasmachine," zei de roodharige nadat het een poosje stil was geweest.
"O ja, hahaha!" zei de ander.

7.
Wij zouden wat meer naast elkaar op de kop in klimrekken moeten hangen (wij mensen bedoel ik).

Aangenaam kennis te maken

Ik ben een parfum aan het maken, net als de NASA (zie het vorige bericht).
Ik maak het parfum samen met een parfumeur die ik leerde kennen in Grasse (toen ik daar wasse).
Het parfum zal gaan heten Eau de Réalité.
"Waarom Réalité?" vroeg P.
Ik gaf op die vraag de volgende zes antwoorden:
1 – "Omdat het helder klinkt."
2 – "Omdat ik in het jaar 2014 werd voorgesteld aan een vrouw die Reality heette en toen zeiden we Aangenaam kennis te maken tegen elkaar."
3 – "Omdat het goede merchandise is bij mijn voorstel om het recht op realiteit op te nemen in de grondwet. Dit in verband met de snelle opmars van A.I."
4 – "Omdat realiteit steeds zeldzamer wordt."
5 – "Omdat realiteit geweldig is."
6 – "Daarom."

Zij zijn zo gesloten als stenen

1.
Vandaag was ik bij dr. I.
Ik was zes weken niet bij haar geweest.
Eerst liet ik ongeveer 10 ml bloed afnemen zodat dr. I. de bloedwaardes kon bekijken.
Ze waren zeer goed!
Later op de dag liet ik nog 500 ml bloed afnemen om weg te gooien.

2.
In de afgelopen maand werd ik opmerkelijk vaak aangesproken door onbekenden. Iemand zei bijvoorbeeld tegen mij: "Zij willen dat ik open en eerlijk ben tegen hen, maar zelf zijn zij zo gesloten als stenen."

3.
Iemand anders zei tegen mij: "Hoe dichter ik bij huis kom, hoe langzamer ik begin te lopen."

5.¹
En iemand die naast mij zat in de ondergrondse zei: "Ik vind mijzelf niet mooi op foto's van vóór het jaar 2003. Maar ik vind mijzelf wel mooi op foto's van ná het jaar 2003."

6.
Ik kende een klokkenmaker.
Hij repareerde ook horloges.
In zijn winkel was het een luid getik van honderden klokken en horloges.
En zelf tikte hij ook.
Dit heb ik een keer gehoord toen we ergens waren waar het heel stil was.
Tikketikketikketik hoorde ik.
Het was hij.

7.
In de finale tegen Carlos Alcaraz werd de arme Daniil Medvedev doorzeefd met tennisballen.

8.
De NASA heeft een parfum laten maken dat Eau de Space heet.
Als je er wat van op doet ruik je naar astronaut.
Hoe ruikt astronaut?
Naar een geweer dat net is afgevuurd.

9.
Iemand die ik lang niet gesproken had zei: "Als K. iets negatiefs tegen mij zegt dan maakt dat al het positieve wat hij heeft gezegd ongedaan. Maar als hij iets positiefs tegen mij zegt, dan maakt dat niet al het negatieve wat hij heeft gezegd ongedaan. Wat is toch de reden dat het negatieve zo blijft plakken terwijl het positieve zo vluchtig is?" 

¹ 4 is kwijt

Ik wendde mijn blik af

Toekan

1.
In Gaza is het verhongeren begonnen.
Ken je de holodomor?
Dit was de moedwillige uithongering van miljoenen Oekraïners in de jaren 1932-1933. 
Mensen overleefden de honger door elkaar op te eten.
Dat zal Gaza toch wel bespaard blijven?
Het Westen beleeft de eindtijd van haar oude "axiale" moralen.
Wij zullen nieuwe moralen moeten ontwerpen (als er nog moralen nodig zijn).

2.
Ook zonder de komst van de Israëlische president was de opening van het holocaustmuseum op dit moment in Amsterdam smakeloos geweest.¹

3.
Omdat er geen andere informatiebron voorhanden was stelde ik een vraag aan ChatGTP. Ik schoot in de lach door het onbenullige antwoord. Misschien moet er een andere term voor Artificiële Intelligentie (AI) bedacht worden.²

4.
Wij waren in een tuincentrum.
Mijn probleem met sommige echte planten is dat ze op plastic planten lijken.

5.
Ik heb nooit een holocaustmuseum bezocht en ook geen andere musea waarin leed wordt getoond.
Ook kerken bezoek ik om die reden niet graag.
In mijn jeugd – als ik zo vrij mag zijn – hing de gekruisigde nog op veel plaatsen aan de muur.
De spijkers door de handen en de voeten.
De bloedende handen en de bloedende voeten.
De doornenkroon op het hoofd.
Het bloedende hoofd.
Ik wendde mijn blik af als ik het zag.
De antieke Griekse beschaving kende een boete voor het herinneren aan (eigen) leed.
De zigeuners laten hun doden met rust (zoiets teders heb ik zelden gehoord).

6.
Heeft de emblematische vertoning van leed een verminderend effect op het toebrengen van leed? Het omgekeerde lijkt het geval. Zie de geschiedenis van het monotheïsme. 

7.
"Hij kan heel goed tennissen, maar hij is typisch een speler die het maar af en toe kan."
"Af en toe kan?"

8.
De president van Israël zei dat zijn land de westerse waarden verdedigt.
Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig (met zulke verdedigers heb je geen aanvallers meer nodig).
Welke westerse waarden bedoelde de president precies?
Is iets wat op deze manier verdedigd moet worden wel het verdedigen waard?

9.
De president zei dat de holocaust de ergste misdaad is uit de geschiedenis.
Wat een kinderlijke gedachte.
Is het (onnodig) gooien van atoombommen op Nagasaki en Hiroshima minder erg? Hierover later meer.
Zijn de tapijtbombardementen op Vietnam met napalm en Agent Orange minder erg?
Is de holodomor minder erg?
Het is van belang dat de president deze kinderlijke gedachte niet meer denkt.

10.
Israël laat een half uur van te voren door middel van telefoontjes en het uitstrooien van leaflets aan Palestijnse burgers in Gaza weten dat het gebouw waarin zij wonen zal worden verwoest. De president van Israël vindt dit naar eigen zeggen heel humaan.³
Deze betekenis van humaniteit kende ik nog niet (Erasmus noch Petrarca heeft het erover en ik las er ook niks over in Pico della Mirandola's meesterwerkje Over de menselijke waardigheid).
Ter kennisgeving aan de president: humaan is het om die gebouwen niet te bombarderen.

11. (Over Silicon Valley)
Elon Musk: "Slimme computers zullen de mensheid vernietigen."
Larry Page: "Nou en?"
Dit soort gesprekken voeren de invloedrijkste zakenlui van de planeet met elkaar.
Volgens Larry Page is Elon Musk een speciësist. Hij bedoelt daarmee dat Elon Musk de voorkeur geeft aan mensen boven machines.
Is zaken doen een vorm van genocide geworden?

¹ Smaak is onze hoogste oordelende instantie. Daarmee is niet bedoeld dat ethiek "in wezen" esthetiek is.
² De menselijke intelligentie is gemaakt van waterstof (H), stikstof (N), koolstof (C) en zuurstof (O). Het lijkt me ondenkbaar dat je met silicium (Si) hetzelfde kunt bewerkstelligen.
³ Zie het interview met hem in het actualiteitenprogramma Nieuwsuur van zondag 10 maart 2024.

Over verbloemen

Gloriosa superba

Om te verbloemen dat ik niets wist ging ik veel lezen.
Ik las en las.
Ik verslond boeken, zoals wel eens gezegd wordt van mensen die veel lezen.
Ik ging daardoor steeds meer weten. 
Ik was zeer tevreden over de geslaagde verbloeming van mijn onwetendheid.
"Maar maakte al jouw kennis jouw onwetendheid dan niet ongedaan?" vroeg iemand.
Nee.

Ik deed dagelijks oefeningen

Ik kon nooit met mijn vingertoppen bij mijn tenen wanneer ik op de yogamat zat met gestrekte benen.¹
Vanaf vorig jaar deed ik dagelijks oefeningen om dit te kunnen.
Donderdagochtend om 08.40 raakte ik voor het eerst in mijn leven met een vingertop een teen aan, zittend op de yogamat met gestrekte benen.

¹ Dit probleem kwam eerder ter sprake in Wat je moet doen als je een boek over Jezus leest en in Wij zijn geen water

Zo lang is het geleden

Het Forum Romanum (foto Julius Caesar)

Volgens de christelijke jaartelling is op 1 januari het jaar 2024 begonnen.¹
Als je het Griekse en Romeinse deel van de Europese geschiedenis meetelt – en waarom niet – is het nu het jaar 2777.
Zo lang of kort is het geleden dat de stad Rome werd gesticht.²
Europa moet de jaartelling vanaf de stichting van de stad Rome natuurlijk gewoon weer in gebruik gaan nemen.³
P.: "Er moet niets."
Ik zal snel een plan indienen bij de Europese Commissaris voor Reusachtige Problemen (daar liggen al drie plannen).

¹ De christelijke jaartelling werd bedacht in de vroege middeleeuwen door de Scythische monnik Dionysius Exiguus en de Engelse monnik Beda Venerabilis. In de tiende eeuw werd de christelijke jaartelling voor het eerst gebruikt voor het dateren van een pauselijk document en pas in de elfde eeuw nam de kerk de jaartelling definitief in gebruik.
² Hier zie je een reconstructie van het Forum Romanum in Rome. En dat rekenen wij niet mee!
³ De jaartelling Ab Urbe Condita

De vissen waren glibberig

makreel / sardien

1.
Sinds het internet is verrijkt met artificiële intelligentie begint het dingen te verzinnen. Het laat mensen dingen zeggen die ze nooit gezegd hebben en dingen doen die ze nooit gedaan hebben. Binnen korte tijd zal het internet de realiteit helemaal uit het oog verliezen.

2. 
Het recht op realiteit moet als een grondrecht in de grondwet worden opgenomen ("Ieder heeft het recht op realiteit").
P.: "Er moet niets."

3.
Een vis die ik gevangen had veranderde in een andere vis. De vissen waren glibberig. De samenhang tussen glibberigheid en veranderlijkheid ontging mij niet! Dit droomde ik vannacht (soms moet je het even over dromen hebben).

Over godvorming

Een etioloog plaatste tien apen in een kooi met in het midden een klimrek. De apen waren de hele dag in het klimrek
Na een poosje zette de etioloog het klimrek onder stroom.
Als een aap nu het klimrek in ging, kreeg hij een geweldige stroomstoot.
Tenslotte ging geen enkele aap er meer in.
De etioloog verving toen een van de apen door een nieuwe.
De nieuwe wilde meteen het klimrek in (zo is een aap).
Onmiddellijk begonnen de anderen hem te waarschuwen en weg te duwen. 
Zo leerde de nieuwe het klimrek te mijden ook al wist hij niet waarom.
Een tweede aap werd vervangen en een derde enzovoort.
Tenslotte waren alle oorspronkelijke apen vervangen door nieuwe en ze bleven elkaar waarschuwen en wegduwen bij het klimrek, hoewel ze geen van allen wisten waarom. Geen van allen had ooit de stroomstoot gevoeld.
Sterker nog, de etioloog had de stroom al lang uitgezet.
Dit experiment met apen is nooit uitgevoerd.

13 / Misschien valt er wat aan te doen

Tulsa 1921

1.
De natiestaat is gewelddadig naar buiten toe én naar binnen toe. Een Israëlische leraar werd door zijn leerlingen bijna gelyncht omdat hij kritiek had op de oorlog in Gaza. Dit is het prille begin van het inwaartse geweld, de eerste aanzet tot de dictatuur, die net zo bedreigend is voor jonge naties als luizen voor jonge planten of de mazelen voor jonge kinderen (zoals nu ook in Amerika te zien is).¹

2.
De eerste christenen in Europa werden “heidenen” genoemd door de oorspronkelijke bewoners omdat zij de natuur niet eerden.
Later draaide het christendom het om en werden de oorspronkelijke bewoners van Europa de heidenen, omdat zij god niet eerden.
Misschien moeten wij dit terug omdraaien en de christenen weer heidenen gaan noemen omdat zij door de eeuwige stilstand van het monotheïsme nog altijd de natuur niet eren.

3.
Er is een verband tussen de snelle ontkerstening van Europa en de herwaardering van de natuur in Europa (het dier, de boom, de rivier, de mens).

4.
Wij kennen al het brute geweld van het christendom en de islam. Komt daar nu nog het brute geweld van het jodendom bij (gefaciliteerd door de natiestaat)?

5.
Er zit een paradoxale ijdelheid of "zelfverheerlijking" in de vruchteloze gedachte dat wat jou is overkomen het ergste is wat een mens kan overkomen.
Het is interessant om nauwkeurig te onderzoeken hoe het komt dat het monotheïsme geen zelfspot kent. Misschien valt er wat aan te doen. Zelfspot (en een gevoel van macht) is namelijk precies wat nodig is voor de verfijnde kunst van het compromissen sluiten.
Of moeten wij wachten op een nieuwe spiltijd?²

6.
Het orakel van Delphi in Griekenland riep op tot zelfonderzoek.
Het zei: ken uzelf!
Het orakel werd in 390 na Chr. door de christelijke keizer Flavius Theodosius gesloten.
Zonder "ken uzelf" geen zelfspot, geen humor en geen compromissen!
Griekenland moet het orakel weer openstellen.

7.
Deze oorlog in Gaza is allang niet meer alleen een misdaad tegen de Palestijnen. Het is een misdaad tegen de mens, tegen homo sapiens.

¹ Een en ander hangt samen met de arbeidsverdeling die in elke natiestaat vanaf het begin noodgedwongen ontstaat.
² De spiltijd of Achsenzeit in het Duits is een begrip van de filosoof Karl Jaspers. Hij schreef erover in het boek Vom Ursprung und Ziel der Geschichte (1949).

Toen draaide ik me om

Driemaal daags in het Midden-Oosten

1.
"Hij heeft vijf moeders. Hij heeft drie goden geschapen."

2.
In het Midden-Oosten beheerst niemand de verfijnde kunst van het compromissen sluiten. Deze onmacht is iets diep kinderlijks. Daarom is er nu compromizepam.¹ Drie maal daags slikken bij de maaltijd met een glas water.

3.
"Hoor jij niet dood te zijn?"

4.
Het geld wil altijd het tegenovergestelde.

5.
P.: "Er bestaat ricotta die je kunt raspen, wist je dat? Harde ricotta."
J.: "Dat kan niet."
P.: "Jawel, dat kan wel want het is zo."
J.: "O ja, is dat zo?"
P.: "Ja, dat is zo."
J.: "O ja? Je bent zelf een harde ricotta!" 

6.
M. (22): "Ik heb vandaag geen zin om degene te zijn op wie boos geworden wordt!"

7.
Het onbegrijpelijke is iets zeer aangenaams wanneer het zich aandient in de vorm van poëzie.

8.
Ik was in zee. Ik zwom een heel eind uit de kust. Toen draaide ik me om, om naar de wereld te kijken. Dit was zeer verhelderend.

9.
Naarmate het beter met mij gaat zal ik haar steeds minder zien. Tenslotte zal ik haar niet meer zien.

10. (Oerschema 1)

11. (Oerschema 2)

¹ Een product van Binst & Onderwijl i.s.m. Big Placebo Pharma

12 / Israël heeft het zelf gedaan

Grozny 1994

1.
Voor Israël is er nu geen weg meer terug. Israël kan nu niemand de schuld meer geven (ook de nazi’s niet). Israël heeft het zelf gedaan.
Dit is de oorzaak- en gevolgloze wereld van de soevereine natiestaat. 

2.
Israël laat in Gaza zien waartoe het bereid is en in staat is. Het heeft een sterk leger. Het deinst niet terug voor het verschrikkelijke. Het bezit atoomwapens. Als straks de rook is opgetrokken is dat kleine landje een wereldmachtje. Het is volstrekt niet ondenkbaar dat het zich met de nieuwe Arabische bondgenoten op een dag tegen Europa keert. Aan welke kant staat Amerika dan?

3.
Beleven wij het einde van een paradigma? Spraken wij gisteren nog in een taal die wij vandaag niet meer verstaan?

4.
Op de ene televisiezender werden de gruwelen van Auschwitz getoond. Op de andere zender werden de gruwelen van Gaza getoond. Van Auschwitz naar Gaza in minder dan een eeuw.

5.
Hij zegt niets over wat zich in Gaza voltrekt. Geen woord.

6.
De monotheïstische religies bieden troost bij het leed dat zij zelf veroorzaken. Zij zijn kweller en trooster in één.
Bestaat er iets griezeligers?
Ongelovigen aller landen, verenigt u!
Nee hoor, grapje, wij moeten voortmodderen. Fortwursteln, zoals de Habsburgse keizer Franz Joseph zei.

7.
De atoombom had alleen door het monotheïsme uitgevonden en geworpen kunnen worden. En zo is het ook gebeurd.
Wordt vervolgd!

11 / In deze morele stilte is het monster van deze oorlog gegroeid

Pforzheim 1944

1.
Hier zijn woorden uit de Talmoed: "Wie één mens doodt, doodt een hele mensheid."
Deze woorden stammen uit de vroege joodse diaspora.
Ongeveer tweeduizend jaar hadden de joden geen eigen staat. Zij hadden geen leger, geen wapens, geen gevangenissen.
Zij verweerden zich met hun woorden.
Sinds 1948 hebben zij een eigen staat.
Aan staten zijn Talmoedische wijsheden niet besteed. Een staat moet bereid zijn om te doden.
In Gaza is het doden ontaard. Hoe kon het zo misgaan?
Hier zijn vijf mogelijke antwoorden:
Door de inherente gewelddadigheid van het monotheïsme.
Door het gebrek aan zelfspot in het monotheïsme (hierover later).
Door onervarenheid met het runnen van een natiestaat.
Door de agonie van de holocaust.
Door het morele vacuüm na de holocaust.

2.
Na de holocaust was kritiek op Israël en op joden iets onmogelijks.
Dit onmogelijk-zijn van kritiek was begrijpelijk maar schadelijk.
Er was daardoor geen Israëlische en joodse zelfkritiek.
In dit morele vacuüm (in deze morele stilte) is het monster van deze oorlog gegroeid.
Wordt vervolgd!

10 / Aan de logica van de staat valt niet te ontkomen

Barcelona 1938 ²

Politici gebruiken de taal om hun gedachten te verbergen.¹
Het is niet hun taak om de waarheid te spreken, zoals iedereen weet.
Het is hun taak om te zeggen wat het beste is voor hun land en wat het gunstigste effect heeft op de publieke opinie (dit komt zelden of nooit overeen met de waarheid).
En dus zei de Israëlische ambassadeur vier dagen geleden bij de jaarlijkse herdenking in Auschwitz dat op 7 oktober 2023 in Israël de holocaust terug was.
De sympathie van het publiek ligt altijd bij het slachtoffer en nooit bij de dader, tenzij de dader een held is. En omdat er niets heldhaftigs is aan Israëls oorlog tegen de Palestijnen, probeerde de Israëlische ambassadeur er een andere oorlog van te maken (dit is de omgekeerde wereld). 
Er zijn nu negenentwintigduizend Palestijnse doden en achtenzestigduizend gewonden in Gaza.
De gewonden hebben armen of benen verloren, of handen of voeten of ogen of andere delen van het gezicht.
Veel gewonden zijn kinderen.
Vandaag gaat het bombarderen door (het is de 117-de dag).
Wordt vervolgd.

¹ Vrij naar Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord (1754-1838): "Het woord is de mens gegeven om zijn gedachten te verbergen." Uit: La Confession de Talleyrand ("La parole à été donnée à l'homme pout déguiser sa pensée").
² Het bombardement op Barcelona in 1938 door Hitlers Duitsland en Mussolini's Italië wordt door historici gezien als het allereerste tapijtbombardement of verzadigingsbombardement in de geschiedenis. Mussolini's minister van Buitenlandse Zaken en schoonzoon Galeano Ciano zei over dit bombardement: "Ik ben blij dat de Italianen erin zijn geslaagd horror te veroorzaken door agressie in plaats van welbehagen met hun mandolines." Zouden Benjamin Netanyahu en Anthony Blincken ook zoiets in hun hoofd hebben, mutatis mutandis?

9 / Meende de ambassadeur wat hij zei?

Stalingrad 1943

Twee dagen geleden zei de Israëlische ambassadeur in Polen: "Op 7 oktober 2023 zagen wij hoe één dag van de holocaust eruit zou kunnen zien."¹
De ambassadeur zei dit bij de herdenking van de holocaust in Auschwitz nabij Krakau², terwijl bommen op Gaza vielen.
Hij had het over de dag waarop ontsnapte Palestijnen de aanval openden op Israëliërs in de buurt van Gaza.
Meende de ambassadeur wat hij zei?
Zagen de Israëliërs in de aanval van 7 oktober een manifestatie van de holocaust?³
Veranderden de Palestijnen die dag op slag in nazi's?⁴
Zijn de Israëliërs daardoor hun verstand verloren?⁵
Misschien.
Dat maakt wat er nu in Gaza gebeurt niet minder verschrikkelijk.
Er sluimert een flink quantum collectieve waanzin en wreedheid in het hart van elke natiestaat. En nachtmerries en visioenen. Elke natiestaat heft de geschiedenis op (hoe minder geschiedenis hoe meer nachtmerries en visioenen).⁶
Meende de ambassadeur wat hij zei? En als hij het niet meende, waarom zei het dan?
Wordt vervolgd!

¹ Hier op het Achtuurjournaal van de NOS is een stukje van de speech van de ambassadeur te zien.
² Krakau werd gesticht door koning Krak en de dichteres Wisława Szymborska woonde in Krakau
³ Holocaust komt van het Griekse woord ὁλόκαυστον zoals ik al eerder schreef. Het betekent: geheel verbrand. Een holocaust was in het oude Griekenland een ritueel offer waarbij het geofferde, anders dan een brandoffer, geheel in rook opging.
⁴ Droegen de Israëliërs in de Verenigde Naties daarom gele sterren op hun borst?
⁵ Zijn de uitzinnige bombardementen op Gaza de afrekening van de joden met nazi-Duitsland? In plaats van de afrekening van de Israëliërs met de Palestijnen?
⁶ "Alle volkeren hun eigen kleine vuile staatjes," schreef Joseph Roth in de roman Radetzkymars (1932) Uit: Caroline de Gruyter / Beter wordt het niet, een reis door het Habsburgse Rijk en de Europese Unie (2021)

8 / Wat betekent de omgekeerde wereld?

Hanoi 1972

In Gaza zijn nu zevenen-twintigduizend Palestijnen gedood.
Vijfenzestigduizend zijn gewond.
Achtduizend zijn vermist.
Allen zijn ontheemd.
De voorzitter van het Internationale Hof van Justitie zei gisteren:
"De staat Israël moet alle mogelijke maatregelen nemen om daden te voorkomen die in strijd zijn met het genocideverdrag, in het bijzonder: het doden van leden van de groep; het ernstig lichamelijk of mentaal letsel toebrengen aan leden van de groep; het bewust verslechteren van de levensomstandigheden om de groep fysiek te vernietigen; het nemen van maatregelen om geboortes te voorkomen."¹
Een pro-Israëlische demonstrant bij het Vredespaleis (waar het hof resideert) zei over het tussenvonnis:
"Heel goed dat het hof geen staakt-het-vuren heeft opgelegd."²
En een andere zei:
"Dit is de omgekeerde wereld!"³
Wat betekent de omgekeerde wereld?
Wordt vervolgd!

¹ Deze oorlog is allang niet meer alleen een misdaad tegen de Palestijnen, het is een misdaad tegen de mens, tegen homo sapiens. Daar gaat genocide over.
² Uit: Nieuwsuur 26-1-2024
³ Uit: NOS Achtuurjournaal 26-1-2024

7 / Is het een uitbarsting van autistische razernij?

Pyongyang 1951

Het bombarderen van Gaza gaat maar door. Ik schaam me om een mens te zijn als ik het zie.
Israël, Palestina en Europa liggen aan dezelfde zee.  De oude Grieken noemden deze zee ἡ θάλασσα ἡ καθ'ἡμᾶς – de zee om ons heen.¹
De Romeinen noemden haar mare internum – interne zee of  binnenzee ("de zee binnen in ons").
Het Israëlische geweld heeft iets orgiastisch.
Is het een uitbarsting van autistische razernij (temper tantrum)?
Is het waanzin?
Is het haat?
Is het wraak?
Wraak op wie? 
Het is een ware roes van geweld. Een vreemde, huiveringwekkende, kinderlijke roes.
Bij ons op het schoolplein van de lagere school kwam je er niet mee weg als je klappen bleef uitdelen aan iemand die al op de grond lag.
Is er soms sprake van een dissociatie van daad en dader zoals op het internet (door anonimiteit)?
Wordt vervolgd!

¹ Spreek uit: hē thálassa hē kath’hēmâs

6 / Wegkijken van Gaza kan ook niet

Gaza 2014

Gisteren vielen er bij bombardementen in Gaza honderdzesentwintig doden.
Er zijn nu meer dan drieëntwintigduizend Palestijnen gedood.
Er zijn zestigduizend gewonden.
Ook de verwoesting van gebouwen gaat door.
Op het Achtuurjournaal van de NOS ging het erover hoe moeilijk het nu is om les te geven over de holocaust (op scholen).
Het is niet precies het geschikte moment om aandacht te vragen voor dit probleem.
Toch heeft het Nationaal Comité 4 en 5 mei een boek gemaakt om het lesgeven over de holocaust tijdens het bombarderen van Gaza te vergemakkelijken.¹
Vierduizend leraren krijgen het boek deze week.
"Want," zegt een woordvoerder van het comité, "wegkijken van de holocaust, dat kan niet."
Nee, dat kan niet.
Wegkijken van Gaza kan ook niet.
Wordt vervolgd!

¹ Het boek heet: Lesgeven over de holocaust.

5 / Laat het land van de tegenstander intact

Marioepol 2023

Driekwart van alle gebouwen in Gaza is nu verwoest.
De regering van Israël heeft plannen besproken om de Palestijnen uit Gaza te verdrijven.¹
Iemand zei tegen mij: "Volgens jou is het mono-theïsme per se gewelddadig. Maar de joden zijn juist altijd en overal het slachtoffer van geweld!"
"Als dat al zo is, dan komt het niet doordat zij zulke doetjes zijn," zei ik.
In 1948 kregen zij een eigen staat en kijk eens tot wat voor een uitzinnig geweld zij sindsdien bereid zijn.²
Geen enkele staat kan trouwens overleven zonder geweld (dit is de logica van de staat).
De Israëliërs willen graag laten zien dat zij geen doetjes zijn. Dit is begrijpelijk gezien de ὁλόκαυστος.³
Maar om met Sun Tzu te spreken, generaal van het Chinese koninkrijk Wu ten tijde van de Periode van Lente en Herfst en schrijver van het boek De kunst van het oorlogvoeren: "Juist degenen die buitensporig geweld gebruiken zijn doetjes."
Ook schreef Sun Tzu in De kunst van het oorlogvoeren: "Laat het land van de tegenstander intact."
Wordt vervolgd!

¹ De minister van nationale veiligheid Ben-Gvir zei dat "de tijd rijp is om te werken aan een emigratieproject voor de Palestijnen" en de minister van Financiën Smotrich zei: "Waarom niet? Het is een mooi gebied, we kunnen de woestijn laten bloeien".
² Het niet-hebben van een eigen staat verhindert het gewelddadig-zijn op grote schaal (maar uiteraard niet het gewelddadig-zijn op kleinere schaal).
³ De holocaust. Over de gevolgen van de ὁλόκαυστος later meer. 

4 / De oorlog gaat door

Aleppo 2016

Nu zijn er eenentwintig-duizend Palestijnen gedood in Gaza.
De meeste doden zijn vrouwen en kinderen.
Vijftigduizend zijn gewond.
Twee miljoen zijn ontheemd.
"De oorlog is op zijn hoogtepunt," zei Benjamin Netanyahu de premier van Israël.
Hij zei dat de oorlog een vernietigingsoorlog is (Israël gaat de islamitische verzetsbeweging Hamas vernietigen).
Maar het is een scheppingsoorlog (de toekomstige Hamas wordt nu geboren in de harten van jonge Palestijnen).
Zo is de eeuwigdurende geweldbarende geschiedenis van de monotheïstische religies.
Er is niets vredelievends aan christendom, jodendom en islam.
Het zijn vechtmachines.
"De oorlog gaat nog een jaar door," zei Netanyahu.
Wordt vervolgd!

¹ De theologie van het einde der tijden heet eschatologie. Dit betekent letterlijk: leer (λόγος) van de laatste dingen (τὰ ἔσχατα (Gr.))