vrijdag 31 mei 2013

Toen ik opkeek van mijn laptop

Felix the Cat
Toen ik opkeek van mijn laptop zag ik het volgende:
M. (38) zat te internetten op haar smartphone.
M. (12) was aan het chatten op haar iPad-mini.
Z. (8) verzorgde haar virtuele huisdieren op de Nintendo DS.
En onze zwangere poes zat een aflevering van Felix the Cat te kijken op tv.

Patiënten, zo leek het, aan het infuus op de afdeling intensive care. Het enige wat ontbrak waren de verpleegsters.

donderdag 30 mei 2013

Teruggevonden openingsalinea's van m'n nooit afgemaakte roman "De kutfiets"

Op 11 september 2001 fietste [Naam] door de regen van het zuidelijke naar het noordelijke deel van de stad A. Het was koud een graad of vijf boven nul en er waaide hem een gemene wind tegemoet.
Zijn fiets zag eruit als het karkas van een afgekloven kip, met hier en daar nog een stuk loshangend vel van de jasbeschermer en de kettingkast. De koplamp was verroest, het kleine gloeilampje bungelde eruit als een oogbol uit de kas. Het achterwiel liep aan, er zat een slag in. [Naam] was op weg naar zijn advocaat. Een stel scholieren fietste hem moeiteloos voorbij.
Op de brug over de rivier de M. liep zijn fietsketting eraf.
Een paar uur later, op het politiebureau, toonde een rechercheur hem de beelden van de brugbewakingscamera's.
Daar kwam hij aan, in de verte, zwoegend, hijgend. Aan het stuur een plastic tas van Albert Heijn met zijn papieren erin. Daar had je ook die scholieren weer.
Midden op de brug liep de fietsketting eraf. [Naam] stapte af, pakte de fiets met beiden handen beet en smeet hem over de railing van de brug in de rivier. Je hoefde geen geoefend liplezer te zijn om te zien dat hij "Kutfiets!" riep terwijl de fiets in de diepte verdween.
De beelden lieten verder zien hoe de kutfiets te pletter sloeg op de stuurhut van een toevallig onder de brug doorvarend binnenschip, Celeste geheten, en hoe [Naam] het op een lopen zetten met zijn plastic tas. Dat laatste was pijnlijk om te zien. Het was allemaal pijnlijk om te zien, maar het wegrennen was het ergste. Het was beter, waardiger geweest als hij was blijven wachten op de politie. Maar [Naam] stak al zijn hele leven lang zijn kop in het zand, en dat was deze keer niet anders.
"We hebben helaas niet kunnen voorkomen dat de beelden in handen zijn gevallen van de media," zei de rechercheur met een vilein lachje.
"Fiets veroorzaakt milieuramp," klonk het die avond op het journaal van acht uur uit de sensuele mond van de nieuwslezeres. Er waren nog meer beelden van bewakingscamera's gevonden, waarop onder andere te zien was hoe het binnenschip Celeste, na de klap, uit de koers raakte, een tegemoetkomend schip ramde en hopeloos klem kwam te zitten tussen een pyloon van de volgende brug en de oever. Over de toedracht kon nog geen uitspraak worden gedaan, de politie had het in onderzoek.
Het geramde schip zat barstensvol zware olie voor de haven van A. En die olie gutste nu in glimmende zwarte golven door de opengereten scheepshuid.
Verderop, stroomafwaarts, vertakte de rivier zich in twee kleinere riviertjes. De ene stroomde door de stad A., onlosmakelijk met het water verbonden door een fijnmazig stelsel van kanalen en grachten een soort Venetië, maar zonder grandeur. De andere bevloeide een van de best beschermde natuurgebieden ter wereld, een doolhof van grillige kreekjes en eilandjes waar behalve de bever ook zeldzame schepsels als de lepelaar, de ijsvogel en de Noordse woelmuis huisden. Zowel de stad als het natuurgebied stonden op de werelderfgoedlijst van Unesco.
Het nieuws werd verder volledig overschaduwd door de berichtgeving over de terroristische aanslagen op het World Trade Centre in New York, diezelfde dag.
"Als ik had geweten dat het schip eraan kwam had ik die kutfiets niet over de railing gegooid," zei [Naam] tegen zijn vrouw.
"Ik ga van je scheiden," antwoordde ze.
De fiets was een erfstuk van zijn vader.

woensdag 29 mei 2013

Over rechtspraak en wetenschap

De rechtbank van Lelystad behandelt vandaag de zaak van de doodgeschopte grensrechter.
De experts zijn het niet eens over de doodsoorzaak. De advocaat van de dode heeft een patholoog-anatoom naar het lichaam laten kijken, en die heeft geconcludeerd dat de grensrechter zwakke aderen had. Het is niet ondenkbaar,
aldus de patholoog-anatoom, dat de scheur in de slagader waardoor de grensrechter overleed, niet direct veroorzaakt werd door het schoppen van de verdachten en dat hij mogelijk ook zonder deze mishandeling zou zijn overleden.
Een criminoloog had hierop het volgende commentaar. Hij zei: "Je ziet steeds vaker dat advocaten experts inschakelen die vraagtekens plaatsen bij de bewijzen van justitie. De rechtbank moet dan bepalen welke expert gelijk heeft. Omdat dat zo lastig is, ontstaat het gevaar dat de rechter het ook niet meer weet. Ja, en dan zal hij vaak tot vrijspraak besluiten."

Wat een interessant en absurd commentaar!
Is een soepele rechtspraak gediend bij een bepaalde mate van onwetendheid?
Ondermijnt de voortschrijdende wetenschap de rechtspraak? 

Notitie naar aanleiding van de brute moorden in de straten van Londen en op het platteland van Spanje

Europa en de stier (Gustave Moreau)
Er zijn twee soorten openheid (van samenlevingen): de openheid van sterke samenlevingen en de openheid van zwakke samenlevingen.
De eerste soort leidt tot bloei, de
tweede soorteerder weerloos-heid dan openheid tot neergang.
De vraag is: zijn onze Europese samenlevingen sterk of zwak?
Deze vraag is beslist niet gemakkelijk te beantwoorden. 

dinsdag 28 mei 2013

Het is te begrotelijk

Ik sleep van alles met me mee, een heel leven lang, maar mijn huizen geef ik meestal zonder slag of stoot op, heel gemakkelijk en zonder omkijken.
Ik heb overwogen om alle huizen waarin ik gewoond heb vanaf mijn geboorte tot nu te kopen.
Een draad van Ariadne, helemaal terug tot 1958, het jaar waarin het allemaal begon (waarin mijn leven begon).
Ik was van plan om af en toe een poosje in een van die huizen te wonen, bijvoorbeeld gedurende een seizoen, en dan weer verder te trekken naar een huis uit een eerdere of een latere periode.

Ik heb er vanaf gezien. Het is te te begrotelijk en te melancholiek.

Over roken en drinken en wat mensen daar zoal bij doen en zeggen

De hoofdpersoon uit Mad Men
Veel mensen hebben me de laatste tijd aangeraden naar de dramaserie Boardwalk Empire en de politieserie Dexter of Drexler te kijken.

Ik heb niet genoeg geduld voor dramaseries.
De serie Mad Men heb ik een tijd volgehouden, maar ook dat volg ik inmiddels niet meer, hoewel ik het goed vond. Het ging over roken en drinken en wat mensen daar zoal bij doen en zeggen.

Vanavond viel ik er per ongeluk in Boardwalk Empire, juist op het moment dat een man met een zwaar beschadigd gezicht de loop van een geweer in zijn mond stak om zelfmoord te plegen. Het was in een bos.
Ik hou niet van bossen. Ik zou niet in een bos of in een bosachtige omgeving willen wonen en ik breng zelden een bezoek aan een bos
. Dat heb ik van mijn vader (mijn moeder heeft een hekel aan bussen).
Een paar scènes later zag ik hoe een jonge man een oudere man met een gereedschap de schedel insloeg. De vernieling van de schedel werd uitgebreid in beeld gebracht. Bloed, stukjes bot en haren vlogen in het rond. Ook dit is niet geheel naar mijn smaak.
Weer een paar scènes later werd een grijsaard in een rolstoel gescalpeerd onder vertoon van opnieuw bloederige en harige flitsen.

Ik drukte op een andere zender en viel in de politieserie Drexler of Dexter. Twee aanraders op één avond! Het bleek te gaan over een man die tegelijkertijd een politieman én een seriemoordenaar is.
Ja zeg.

maandag 27 mei 2013

zondag 26 mei 2013

Hoe iemand wordt wat hij is

Tot nog toe zijn al mijn grootse plannen mislukt. Van de minder grootse plannen is 90% mislukt.
Tegenover deze weinig hoopgevende statistieken staat een opvallend hoog en vrolijkmakend slagingspercentage
van ondernemingen die ik helemaal nooit van plan was; die toevallig op mijn pad kwamen.
Hieruit put ik moed. Het is duidelijk dat het voor mij heilloos is om plannen te hebben (dromen te koesteren). Dan loopt alles in de soep. Ze belemmeren de flow van het terloopse, het toevallige.
En zo word ik langzaam maar zeker een Aziaat.

Moorden is niet elegant

Escape from Alcatraz (1979)
In bankroversfilms ben ik altijd voor de bankrovers (maar moorden vind ik niet elegant).
Vanavond was er weer zo'n film op tv.
Ik had hem al een keer eerder gezien.
Dat was niet erg, want weten wat er komen gaat is minstens zo enerverend als niet-weten wat er komen gaat.
Spanning is een overschat begrip.

Ook hou ik van films over ontsnappingen, zoals Escape from Alcatraz met Clint Eastwood of The Truman Show met Jim Carrey.
Beide films heb ik al een paar keer gezien en een volgende keer ga ik weer kijken.
De herinnering aan de spanning die je voelde toen je de film voor de eerste keer zag is minstens zo enerverend als, eh, de spanning die je voelde toen je de film voor de eerste keer zag.

zaterdag 25 mei 2013

P. "George Washington" B.

Door M. (12) gefotoshopt op haar nieuwe iPad-mini

donderdag 23 mei 2013

P. "Mona Lisa" B.

Door M. (12) gefotoshopt op haar nieuwe iPad-mini

woensdag 22 mei 2013

U moet vaker naar de mensen toe stappen

Gaatje in het beton (door Tadao Ando)
Vandaag was de Japanse architect Tadao Ando op tv.
Terwijl hij aan het vertellen was kwam er een medewerker langs in zijn werkkamer.
"U wilde mij spreken?" vroeg de medewerker.
"Ja," zei Tadao Ando. "Ik wilde u iets zeggen. U moet vaker naar de mensen toe stappen. U communiceert alleen maar via de computer. Dat werkt niet in de echte wereld."

maandag 20 mei 2013

Over klimaatverandering

Antonio Vivaldi

Opnieuw een herfstdag vandaag.
Het lijkt wel of er nog maar één seizoen bestaat.

Ik heb de De vier seizoenen van Antonio Vivaldi opgezet.
De klimaatverandering heeft de seizoenen van Vivaldi nog niet aangetast.
Vanavond eten we een pizza quattro stagioni.
Misschien moet de Italiaanse keuken, om bij te blijven, eens werk gaan maken van een pizza sempre autunno (pizza altijd herfst).

The finest toys for girls or boys

De Sten Gun was een beslissend wapen in de strijd van het verzet tegen de nazi's.
De Sten Gun werd op 12 december 1940 aan de keukentafel uitgevonden door Harold John Turpin.
De veer die in de Sten Gun zat kwam uit een matrassenfabriek.

De Sten Gun werd in productie genomen door de speelgoedfabrikant
L.Bros. LTDThe finest toys for girls or boys.  

De BBC over de Sten Gun (uit de serie The Genius of Design): https://www.youtube.com/watch?v=NMqSsvqjJ2E

zondag 19 mei 2013

De schrijver landt veilig, de lezer stort neer

Joost Conijn
Het ergste wat er kan gebeuren als je in een zelf gebouwd houten propellorvliegtuigje boven Afrika vliegt, is dat de motor er opeens mee ophoudt.
Dit is de voortdurende angst van Joost Conijn in het avontuurlijke boek Joost Conijn, piloot van goed en kwaad.
Op bladzijde 205, midden in een landingspoging op een vliegveld vlak achter de grootste berg van Afrika houdt het boek er abrupt mee op.
De lezer stort neer.

zaterdag 18 mei 2013

De man die bij Pauw en Witteman te gast was

Velimir Chlebnikov,
president van de wereldbol


Bij Pauw en Witteman zat vanavond een man met een oplossing voor alle problemen in de wereld. De vervuiling, de opwarming, de bevolkingsgroei, de voedselschaarste, de energieschaarste, de woningnood en noem maar op. Ik spitste mijn oren. Het herinnerde me aan het voorstel van de verlegen Russische dichter Velimir Chlebnikov (1885-1922) om de honger uit de wereld te helpen door alle visrijke meren van Rusland aan de kook te brengen en de aldus ontstane vissoep gratis uit te delen. Een mooi plan.
Ook de man die bij Pauw en Witteman zat was een tikje verlegen.
Door het wonderlijke psychische mechaniek van de compensatie ontstaan in verlegen mensen soms de stoutmoedigste plannen en ze kunnen het gemakkelijk tot dictator schoppen, wat behalve verfoeilijk ook moeilijk is (doordat dictators zo'n slechte reputatie genieten staat niet iedereen hier bij stil).
Verlegen mensen zijn zelden zachtaardig.
Hier is de verrassende, tot de verbeelding sprekende oplossing voor alle problemen in de wereld, zoals aangedragen door de man die bij Pauw en Witteman te gast was: wij moeten kleiner worden.
Wij mensen zijn veel te groot geworden. Een lengte van vijftig, zestig centimeter zou ideaal zijn!

vrijdag 17 mei 2013

I told you I was ill

Multatuli (1820-1887)
Mijn favoriete grafschrift was altijd I'd rather be in Philadelphia van de komiek W.C. Fields (hij ligt niet begraven in Philadelphia).

Op de tweede plaats stond altijd Onder dit steentje ligt een fenomeentje. Dit grafschrift schreef de schrijver Multatuli voor de staatsman Thorbecke.
Zo was de stand van zaken ongeveer dertig jaar lang. Er verschijnt niet zo veel nieuws op grafschriftgebied.
Maar zaterdag las ik in de Volkskrant het grafschrift van de komiek Spike Milligan: I told you I was ill.

Die staat nu op één.

donderdag 16 mei 2013

Wat kunnen de Engelsen zingen

H.'s buurman
Vandaag had ik een afspraak met D. in café Américain op het Leidseplein. Ik had hem al een paar jaar niet gezien.
Hij was er niet.

Ik had opeens veel tijd, dus liep ik via de Leidsestraat, het Spui, en de Nieuwezijds Voorburgwal naar huis.
Ik kocht een krant bij de kiosk van boekhandel Athenaeum.
Overal liepen groepjes Engelse voetbalsupporters luid en prachtig te zingen, tot schrik en vermaak van voorbijgangers.
Wat kunnen de Engelsen zingen!
De bedeesde Portugezen hoorde je niet, hoewel die ook een roemrijk zeevarend verleden hebben.
Ik betreurde het dat ik nooit met voetbalvrienden luid zingend door de straten van vreemde steden had gezworven.

Op de hoek van de Paleisstraat en de Nieuwezijds Voorburgwal liep ik H. tegen het lijf. Die had ik ook al vele jaren niet gezien.
Het was een vrolijk weerzien. Hij zag er goed uit, mooi gekleed in een deftig streepjespak, grijs geworden maar niet oud: een heer van stand (hij is een buurman van de koning moet je weten).
We gingen naar zijn huis en het was net alsof er tussen deze ontmoeting en de vorige geen twintig jaar verstreken was, maar een minuut
de minuut die hij nodig had om iets te drinken te halen uit de keuken.

zondag 12 mei 2013

Hoe ziet geschiedenis er van dichtbij uit?

Keizer Franz Josef van het
Habsburgse Rijk in 1903

Het wordt tijd om mijzelf eens voor te stellen.
Ik ben een ondergangsdes-kundige.
Ik ben gespecialiseerd in het einde van beschavingen.
Ik ben afgestudeerd bij professor J.W. Oerlemans
aan de Universiteit van Amsterdam.
Professor Oerlemans was een vriendelijk mens en een dichter.
Ik heb een zwak voor dichters. Ik vind het onbegrijpelijk en daardoor interessant dat een mens, gezond van lijf en leden, de dichtkunst uitkiest om zich in te bekwamen.
Even onbegrijpelijk vind ik het dat een mens zoals ik zich specialiseert in het einde van beschavingen. Al die uren, dagen, jaren, heel de uitzinnige kracht van het jonge intellect verspild aan het lezen van duizenden mate-loos wijdlopige bladzijden Spengler, Huizinga, Nietzsche, Toynbee, Malthus, Burckhardt, Gibbon en vele andere meer of minder krankzinnige ondergangskenners en ondergangsprofeten. Nou ja, je bent dan tenminste goed voorbereid op je eigen ondergang.
Maar je kunt beter ingenieur worden.
Ik studeerde af op Der Mann ohne Eigenschaften van Robert Musil,  een volkomen uit de hand gelopen, over de randen stromende roman die zich afspeelt in het ondergaande Habsburgse Rijk. Ik raad de roman iedereen aan, zeker nu wij de ondergang van onze eigen beschaving beleven, zonder het goed in de gaten te hebben trouwens, wat normaal is. Om met Musil te spreken: "Hoe ziet geschiedenis er van dichtbij uit? Men ziet niks."
Het klinkt misschien een tikje cynisch, maar ik ben blij dat mijn kennis eindelijk eens van pas komt.

zaterdag 11 mei 2013

Over intelligentie

Balthasar Gracián (1601-1658)
Het wordt niet erg gewaardeerd wanneer iemand gisteren of eergisteren nog zus over iets dacht, en vandaag zo

Zo iemand wordt een draaikont genoemd of een opportunist. 
Voor Balthasar Gracián is het nou juist in veel gevallen een teken van intelligentie, onafhankelijkheid en overlevingskunst.
Het vorige standpunt wordt misschien verraden, maar de eigen intelligentie niet.

vrijdag 10 mei 2013

Magisch realisme van de bovenste plank

Gabo
De Nederlandse vertaling van Liefde in tijden van cholera¹ kwam uit in 1986. Dat is bijna dertig jaar geleden.
Vandaag pakte ik het boek van de bovenste plank in de boekenkast om er iets in op te zoeken.
Er dwarrelde een geldbriefje van honderd gulden uit. Ik raapte het van de grond.
Voor het eerst in mijn leven leverde de literatuur me wat op!
Magisch realisme van de bovenste plank.
 

¹ Door Gabriel Garcia Márquez

donderdag 9 mei 2013

Het menselijk geheugen gaat achteruit

Ik kon niet op de titel van een film komen.
Eerst wilde ik Google erbij halen
.
Ik besloot het niet te doen.
Ik probeerde de titel op eigen geheugenkracht te vinden.

Na een poosje riep ik de hulp in van M. (40). Die wilde ook meteen op Google gaan zoeken.
"Niet doen," zei ik, "dit is een test."

Net als ik zoekt ook M. steeds minder in haar eigen geheugen.
Ons geheugen gaat daardoor achteruit.
Over een paar decennia bestaat het alleen nog maar extern.
Dan tikken we onze naam in (als we die nog weten) en geeft Google ons een lijst van:
telefoongesprekken die we gevoerd,
films die we gezien,
boeken die we gekocht,
boodschappen die we gedaan,
feestjes die we bezocht,
mensen die we ontmoet (hebben).
Op een goede dag zullen we voor ons geheugen moeten betalen.

"Het was iets met show," zei M. na een poosje.
"The Truman Show!"
Het is een zeer goeie film. Het is een voorafschaduwing van Facebook: een leven zonder onbekenden, vreemdelingen, vijanden. Louter vrienden met de duimen omhoog.

woensdag 8 mei 2013

Platgetrapt met gevoel voor perspectief

Dit is de eerste foto in de reeks esthetisch verantwoord vandalisme (mooie onopzettelijke alledaagse vernieling).






Op de foto: platgetrapte muselet (ijzerdraad om een champagnekurk).

dinsdag 7 mei 2013

Ik behoor tot de mensen die lopen

Ik had hevige hoofdpijn. Ik heb nooit hoofdpijn. Dus dacht ik dat ik dood ging.
Midden in de nacht kleedde ik me aan. Ik fietste naar het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Mijn vader is daar ook overleden.
De arts dacht niet dat het dodelijk was en gaf me pillen tegen de pijn die goed hielpen. Een paar dagen later keerde de pijn terug.
Ik ging lopen.
"Als je pijn krijgt," had de dokter gezegd, "dan moet je gaan lopen". Dat was geen moeilijke opdracht, want ik behoor tot de mensen die lopen.

maandag 6 mei 2013

Over onderzoek

Destructief onderzoek (woede)
Ik reed langs een auto waarop geschreven stond: Niet Destructief Onderzoek.
Ik lees dat er ook Destructief Onderzoek bestaat: "Daarbij gaat het te onderzoeken object verloren."

zaterdag 4 mei 2013

Portret van de schrijfster in blote billen

Heleen van Royen (mobiele eigenfoto)

donderdag 2 mei 2013

Nu ben ik kreupel

Vandaag voetbalde ik even mee met het voetbalteam van M. (12).
Ik verrekte m'n knieband in een gevecht om de bal met een dertienjarig meisje.
Nu ben ik kreupel.
Dat krijg je nou van jong doen.