Het smalle steegje van het heden

Ruelle du Présent

Je hebt de uitgestrektheid van het verleden en de uitgestrektheid van de toekomst. Het gaat om maar liefst miljarden jaren!
En daartussenin het hele smalle steegje van het heden. 
Iedereen heeft zijn eigen definitie van het heden, maar meer dan zo'n honderd jaar duurt het voor niemand. Dat stelt niks voor, geef toe. We zijn zo klein behuisd in het heden dat we er helemaal prikkelbaar door worden (oorlog etc.). Oef, wat is het benauwd en bedompt. Wat een smal steegje. Je kunt er je benen niet eens strekken. Als er eentje niest, is meteen iedereen verkouden.
Ik stel voor om alle voorbije, huidige en komende tijd voortaan het heden te noemen. Laten we wat ruimer gaan wonen. Niet zo bescheiden.
Jawel – een breder opgezet nu. En ook het hier mag wel wat breder opgezet worden. Ook daarin zijn we goedbeschouwd te klein behuisd (vandaar al dat reizen – naar dáár). Hierover een andere keer.

Elke sigaret verkondigt de grootsheid van de magie en de ellende van de geschiedenis

Hond als Napoleon Bonaparte (Napoleon
Bonaparte als hond)

J. is gestopt met roken (niet voor het eerst).
J. vanmiddag, in een email:

"De ontwenningsver-schijnselen worden voor mijn gevoel altijd erg overdreven. Je moet je instellen op een andere tijdsbeleving. De tijd wordt niet meer opgedeeld in korte stukjes roken en langere stukjes niet-roken. De dag wordt een aquarel waarin de momenten met elkaar vervloeien. Dat is het moeilijkste – je kunt de tijd geen halt meer toeroepen."

In deze fraaie regels staat klip en klaar verwoord wat een sigaret is: een magisch instrument dat het – paradoxaal genoeg – mogelijk maakt te ontsnappen aan de tijd, aan de dood.

Elke sigaret verkondigt de grootsheid van de magie en de ellende van de geschiedenis.

Eeuwige Bouillon dankt J. voor zijn Faustiaanse bijdrage aan de immer uitdijende, zuiver casuïstische psychologie op basis van de menselijke perceptie van tijd.

J. wat later, in een sms: "De zon is mooi vandaag, ondanks dat 'ie niet rookt." 

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd
Uit de serie Over roken

De kunst van het navelstaren is in het verdomhoekje terecht gekomen

Ilya Prigogine

In verband met mijn psychologie op basis van onze perceptie van tijd ga ik het boek Orde uit Chaos¹ van Ilya Prigogine aanschaffen.

Het boek verscheen in 1980.
Ik was toen 22 jaar.
Ik hoop dat ik het nog ergens nieuw kan krijgen.
Ik vind het niet prettig boeken te lezen die eerder al door anderen gelezen zijn.
Ik tref er soms vieze dingetjes in aan.
Daardoor kom ik zelden in een bibliotheek of een antiquariaat.
Mijn psychologie op basis van onze perceptie van tijd is deels gegrondvest op de beoefening van de in het verdomhoekje terecht gekomen kunst van het navelstaren (ὀμφᾰλόσκέψῐς – spreek uit: omfaloskepsis).

¹ Oorspronkelijke titel: La Nouvelle Alliance

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

Over nietsdoen

Leeuw op het kinetisch nulpunt ("Le Roi")

Nietsdoen is erop gericht om jezelf niet te verspillen (te verkwanselen).
Om je hele wezen bijeen te houden.
Om niet uit elkaar te vallen.
Om controle te houden over al je onderdelen.
De tijd gaat sneller als je iets doet, dat weet iedereen. Je morst tijd, knoeit tijd.
Is het al weer zo laat?
Je moet nietsdoen niet verwarren met met lui-zijn of uitgeput-zijn. De uitgeputten zijn vaak juist de actiefsten.
Nietsdoeners zijn de krachtigsten, de vitaalsten! Ze behouden kracht en vorm op een kinetisch nulpunt.
Maar wat zit ik hier toch telkens willekeurig welke gedachte te noteren die in mijn hoofd opkomt?
O ja, de stadsklok waarover ik eerder schreef is gelukkig weer terug.

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

Het vlieden der uren houdt nimmer op

Het astronomische uurwerk van de kathedraal
van Lyon

Iemand die ik ken zegt altijd: "Ik ben er alweer veel te lang mee bezig".

Het maakt niet uit waar hij mee bezig is en of hij er een jaar, een maand, een week, een dag, een uur of vijf minuten mee bezig is, hij zegt: "Ik ben er alweer veel te lang mee bezig."

Bij alles wat hij doet heeft hij het zekere gevoel dat hij zijn tijd aan het verspillen is.

Waar komt het idee tijdverspilling vandaan?

Volgens mijn hypothese vind je deze soort onrust vooral in de hoek van de idealisten (degenen die een ideaal hebben). In die hoek vind je behalve de ongeduldigen ook de melancholici en de cynici. Chateaubriand schrijft: "Het vlieden der uren houdt nimmer op."

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

Ik kom er steeds niet aan toe

Ik loop achter op schema.
Ik moet nog de hieronder opgesomde onderwerpen bespreken, maar ik kom er steeds niet aan toe.
Het is niet prettig om achter te lopen op schema.
Je hebt het gevoel dat alles wat je doet te laat is, ja vergeefs. 
Je zou de kunst moeten verstaan immer de boeggolf van het heden te zijn (want dat ben je). 
Een van de onderwerpen die ik nog moet bespreken is het onderwerp haast.
Maar enfin, in alle rust en berusting volgt hier de lijst van nog te behandelen onderwerpen:

1)    Pulp als meesterwerk. Over marketing.

2)    Een slecht gevoel voor humor brengt je elke dag nieuwe
       vijanden.

3)    De smoes van de moeder van S.

4)    "Aerdenhout, Lamborghini, leven op stand."

5)    Door de regen fietsen.

6)    Over de platanen op de Van Eesterenlaan.

7)    "Voetballers zijn schrijvers."

8)    Architectentaal.     

9)    Dode door blikseminslag in selfiestick.

10)  Albert Heijn en Jumbo.

11)  Op vakantie zonder ouders.

12)  Een milde vorm van totale krankzinnigheid.

13)  Wie is toch Kim Kardashian?

14)  "Mijn snelste levensjaar was van m'n vijfde tot m'n zesde."

15)  Harira en de ramadan.
16)  Over namen van schepen (Harmonie, Jowi, River Kwai).

17)  Tijdreizen (over stillevens).

18)  Zijn planten intelligent? Over mijn klimop.
19)  Lately I've forgotten who I am

20)  Ontmoeting met Putzi Hanfstaengl op het Centraal Station van
       Florence.

21)  Paspoortcontrole in de trein: "Ah, du lachst gern."
22)  "Mijn haat stierf met hun overgave."

23)  Operation Unthinkable: Winston Churchill en de Wehrmacht.

24)  Over bijvoeglijke naamwoorden.

25)  Haast.
26)  De profetie als noodkreet (over tijdsdruk).

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

You are here, so am I

"Single" van I Only have eyes for you

Soms overkomt me het gevoel dat de hele menselijke geschiedenis tot het heden behoort (een uitgebreid heden).
You are here, so am I.¹
De psychologische implicaties van deze begripsverruiming, met name op het terrein van de religieuze en morele "melancholie" moet ik nog onderzoeken.²

 

 

¹ Dit is een zinnetje uit het lied I only have eyes for you dat werd geschreven door Harry Warren (muziek) en Al Dubin (tekst). Ze schreven het in het jaar 1934. Er leefden toen twee miljard mensen op aarde.
² Ik ben bezig met het formuleren van een nog nooit eerder vertoonde, zuiver op oppervlakkig onderzoek en navelstaren gebaseerde psychologie op grond van onze perceptie van tijd. Zie hier enkele eerdere bijdrages. Het is de bedoeling dat deze studie m'n magnum opus wordt maar het is evengoed mogelijk dat het straks zal behoren tot m'n opera non scripta.

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd\

Over dagdromen

1.
Een mens kan tegelijkertijd veel willen en niks doen.
Het is opvallend dat er geen automatisme in de hersenen of het zenuw-stelsel bestaat dat deze combinatie uitsluit (zoals het uitgesloten is om, bijvoorbeeld, tegelijkertijd te slapen en wakker te zijn). 

2. 
Een vaak voorkomende vorm van tegelijkertijd veel willen en niks doen is: dagdromen.
Het is aangenaam om je over te geven aan deze vorm van tijdverspilling.
De menselijke soort is misschien niet volledig ingesteld op zelfbehoud, zoals Darwin beweert, maar deels ook op zelfverkwisting. Dat zou niet gek zijn en een hoop verklaren.

3.
De dagdromer verschilt vooral van de zogenoemde doener op het gebied van de perceptie van tijd.
Sommige mensen worden geboren met het gevoel dat ze maar weinig tijd hebben. Anderen met het gevoel dat de hun bemeten tijd oneindig is.
Onder die laatsten bevinden zich de dagdromers, de besluitelozen en de knagers aan eigen vleugels. 

5.
Ik vermoed dat het dagdromen, het besluiteloos-zijn en het knagen aan eigen vleugels ophoudt wanneer het besef van de eindigheid (de twijfel aan de onsterfelijkheid!) zich aandient.

Over vorm en tijd

John McEnroe in 1984

Op zondag 8 juli 1984 speelden John McEnroe en Jimmy Connors tegen elkaar in de finale van Wimbledon.
Het was heet.
Het was dertig graden.
Jimmy Connors sloeg de ballen harder dan welke speler dan ook.
Maar John McEnroe was in vorm en hij zag de ballen heel langzaam op zich af komen als in slow motion of als in water.
Hij had alle tijd.

Over verdunning

Rüdiger Safranski over twee jaar

Rüdiger Safranski schrijft: "Een gevoelig kunnen meeleven overziet intuïtief ook de lange keten van oorzaken en gevolgen van het menselijk leed. Als de oorzakelijke reeksen tussen een daad hier en de wandaad die er elders uit voortvloeit kort zijn, spreken we van schuld; zijn ze iets langer, dan spreken we van tragiek; als de ketens van oorzaken en gevolgen nog langer worden, kunnen schuld en tragiek zo ijl worden dat er alleen nog een gevoel van onbehagen overblijft."

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

Wat wij uilen gemeen hebben met de zeekomma

Zeekomma (© Hans Hillewaert)

Een heel nieuwe wereld van soortgenoten openbaart zich.
De nocturnale cyclus hebben wij uilen onder andere gemeen met de zeekomma.

Ik ben een uil

His Eveningness

Ik ben een uil.
Het staat vast.
Ik kan er niks aan veranderen.
Ik ben 's avonds en 's nachts het levendigst.
Dit heet: eveningness.
Er zijn ook mensen die 's ochtends het levendigst zijn. 
Dit heet: morningness.
Zo iemand is P.
Hij is een leeuwerik.

Ik was ook blij om jou te zien

1.
"Toen ik geboren werd was jij zesenveertig," zei Z. (8) laatst tegen me. 
"Dat klopt," zei ik, "en ik was heel blij om je te zien."
Het was even stil.
"Ik was ook blij om jou te zien," zei ze.

2.
Het is bekend dat de perceptie van tijd (het gevoel van tijd) verandert naarmate een mens ouder wordt.
Voor een meisje van acht duurt een jaar veel langer dan voor een man van vierenvijftig. Maar hoeveel langer precies? Hierover bestond tot nu toe geen duidelijkheid.
Aan die onduidelijkheid maak ik vandaag een einde.
Hier is mijn nieuwe maateenheid voor het gevoel van tijd (GT). Het begin, misschien, van een nieuwe psychologie die is verankerd in onze perceptie van tijd.
Zo eenvoudig bereken je de GT: deel een bepaalde tijdseenheid, bijvoorbeeld een jaar, door het aantal jaren dat iemand leeft, en je krijgt het GT-getal.
Om een voorbeeld te geven: voor Z. (8) duurt 1 jaar 1 : 8 = 0,125 GT. Voor M. (11) duurt 1 jaar 1 : 11 = 0,090 GT. Voor mij, hun vader van 54, duurt 1 jaar slechts 1 : 54 = 0,018 GT.

3.
Met andere woorden: op dit moment raken Z., M. en ik gevoelsmatig met een snelheid van respectievelijk 0,107 GT  en 0,072 GT van elkaar verwijderd. De verwijderingssnelheid wordt minder naarmate we ouder worden.
Voor het gemak zijn alle getallen afgerond op drie decimalen na de komma.