Zo ontstonden misschien de goden

Christian Wolff (1697-1654), uitvinder
van het woord "bewustzijn"

Het bewustzijn is mogelijk ontstaan op het moment dat er iets fout ging in een of ander automatisme, bijvoorbeeld op het moment dat een organisme iets deed dat in strijd was met zijn onmiddellijke individuele eigenbelang (overleving), waardoor het schrok of "wakker" werd (het is de vraag of bewustzijn en zelfbewustzijn op hetzelfde moment ontstonden).
Het bewustzijn is met andere woorden mogelijk zowel een "schrikreactie" als een ondergangsverschijnsel, voortgekomen uit een zichzelf in gevaar brengen (bijvoorbeeld als gevolg van een of andere protovorm van bekommernis of sympathie).

De eerste organismen die getroffen werden door het bewustzijn hadden daardoor mogelijk een ervaring die te vergelijken is met de psychotische angsttoestand die ontstaat door het eten van teveel paddo's, het roken van te sterke hash of het slikken van LSD. Zo ontstonden misschien de goden, de godenwerelden, de religies. Niet ondenkbaar dat die aanvankelijk bad trips waren als gevolg van een overdosis bewustzijn.