De verpozing die de radio pleegt te bieden

Hendricus Colijn (foto: Franz Ziegler)

In 1936 bezette Duitsland het Rijnland.

De Nederlandse minister-president Hendrik Colijn zei in een radio-toespraak dat de regering vanwege de bezetting besloten had "de dienstplichtigen van het regiment infanterie en van het regiment wielrijders tot nader order in dienst te houden."
De minister-president zaaide geen paniek. Hij zei: "Ik verzoek den luisteraars om, wanneer ze straks hunne legersteden opzoeken, even rustig te gaan slapen als ze dat ook andere nachten doen. Er is voorshands nog geen enkele reden om werkelijk ongerust te zijn."
Zo was het.
Mooi zijn de woorden waarmee de minister-president zijn toespraak besloot:

"En daarmee, geachte luisteraars, laat ik u over aan de verpozing die de radio pleegt te bieden. Goedenavond."

Van de berg rommel was niks meer over

Busje

Elke donderdagochtend wordt het grofvuil opgehaald in mijn buurt.
Op woensdagavond mogen wij het grofvuil al aan de straat zetten.
Dat deed mijn buurvrouw.
Een hele berg rommel verrees woensdagavond aan de rand van de stoep. 
Een tweezitsbank.
Een spiegel.
Diverse kastjes.
Een tafeltje.
Twee staande lampen. 
Een Perzisch tapijt. 

Binnen vijf minuten reed er een busje voor. 
Eruit kwam een hele familie, die de berg aandachtig onderzocht. 
Al het aluminium, staal en ijzer – en wat daar op leek – werd ertussenuit getrokken en ingeladen in het busje terwijl mijn buurvrouw nog bezig was. Sommige spullen gaf ze maar direct aan de familie.

Daarna, gedurende de avond en de nacht, kwamen er nog andere busjes, andere families. 

Toen de gemeentelijke vuilnisophaaldienst de volgende ochtend kwam was van de berg rommel niks meer over.

Over aanprijzingen

James Salter als gevechtspiloot in de Koreaanse
Oorlog in een  F86-Sabre

"Heeft u het boek Alles wat is van James Salter zonder de aanprijzing van Tommy Wieringa erop?"

"Huh?"

"Op het omslag van Alles wat is staat een aanprijzing van Tommy Wieringa. Er staat: 'Een zuiver en diepzinnig hoogtepunt in het oeuvre van een van de grootste schrijvers die ik ken.'
Ik zou graag een exemplaar willen hebben waar die aanprijzing niet op staat."
"Die hebben wij niet, meneer."

Hij wist van wie de afgehakte hoofden waren

François René de Chateaubriand (1768-1848) /

Geschilderd door Anne-Louis Girodet-Triosonin 1808

1.
In de tijd dat ik studeerde voor ondergangsdeskun-dige moest ik veel lezen over de Franse Revolutie, oftewel de ondergang van de Franse monarchie.
Een schitterende, afschuwelijke, voorbeeldige ondergang.
De ondergang van het Romeinse Rijk is ook mooi, maar die strekt zich uit over vele eeuwen en is daardoor niet zo dramatisch. 
Had ik toen maar François René de Chateaubriand gelezen!
Wat schrijft hij mooi over de Franse Revolutie in Memoires van over het graf. Dat komt omdat hij er bij was. Hij kende de koning. Hij kende Mirabeau en Robespierre en Napoleon. Hij wist van wie de afgehakte hoofden waren die op pieken door de straten van Parijs werden rondgedragen:
"Het waren de hoofden van Foulon en Berthier. Iedereen week van de ramen terug; ik bleef. De moordenaars hielden halt voor mij, staken de pieken naar mij toe, terwijl ze zongen, dansten en opsprongen om de bleke gezichten dichter bij het mijne te brengen. Uit de kas van een van deze gezichten hing een oog naar beneden: de piek stak dwars door de geopende mond waarvan de tanden het ijzer omklemden.
'Schurken!' riep ik."  

2.
Ondertussen ging het bruisende Parijse leven gewoon door.
Chateaubriand: "Overal waren literaire bijeenkomsten, politieke vergaderingen en toneelstukken. Op straat was het een komen en gaan van volksdelegaties, cavaleriepiketten, infanteriepatrouilles. Naast iemand in rokkostuum met gepoederde haren, degen opzij, hoed onder de arm, compleet met balschoenen en zijden kousen, kon men iemand anders zien lopen met kortgeknipt haar, ongepoederd, een Engels jasje aan en een Amerikaanse das om. Verder ontelbaar veel duels en liefdesaffaires. Hoeveel eeuwigdurende eden en ondefinieerbare tederheden werden er niet uitgewisseld, allemaal onder het doffe gerommel van een bezwijkende wereld. Was men elkaar vierentwintig uur uit het oog verloren, dan was men niet zeker elkaar ooit nog terug te zien."

3.
En temidden van al het feesten en vernietigen "stond het paleis van de Tuileriën erbij als een reusachtig cachot vol veroordeelden. Hier vierden ook de ten dode opgeschrevenen feest, in afwachting van de kar en het rode hemd¹ – en door de vensters kon men de vertrekken van de koningin zien baden in een zee van licht." 

¹ Vlak voor de executie kreeg de tot de guillotine veroordeelde een rood hemd aan.

Het vlieden der uren houdt nimmer op

Het astronomische uurwerk van de kathedraal van
Lyon

Iemand die ik ken zegt altijd: "Ik ben er alweer veel te lang mee bezig".

Het maakt niet uit waar hij mee bezig is en of hij er een jaar, een maand, een week, een dag, een uur of vijf minuten mee bezig is, hij zegt: "Ik ben er alweer veel te lang mee bezig."

Bij alles wat hij doet heeft hij het zekere gevoel dat hij zijn tijd aan het verspillen is.

Waar komt het idee tijdverspilling vandaan?

Volgens mijn hypothese vind je deze soort onrust vooral in de hoek van de idealisten (degenen die een ideaal hebben). In die hoek vind je behalve de ongeduldigen ook de melancholici en de cynici. Chateaubriand schrijft: "Het vlieden der uren houdt nimmer op."

Ze had weinig gegeten

Watermeloenen (Congolese)

Vandaag kwam M. (14) terug uit Noord-Spanje. Ze had weinig gegeten onderweg. Alleen Pringles en Maltezers. Ze was met de bus, een reis van achttien uur. Meteen haalde ik voor haar bij Albert Heijn:

– sushi;

– een croissant;

– een muffin.

Ook gaf ik haar:

– een watermeloen.

's Avonds bereidde ik het gerecht Pad Thai. Dat is met rijstnoedels, limoen, ketchup, vissaus en donkere basterdsuiker. En verder met kip, eieren, groenten, taugé, pinda's en zoete chilisaus.

We praatten over koffie

Koffie

Ik was op een feestje. Er waren enkele schrijvers. Zoals zakenlui onder elkaar graag over zaken praten, ambtenaren over de ambtenarij en sportmensen over sport, zo praten schrijvers graag over geld.
Er was ook een handelaar in koffie. We praatten over koffie.
Intussen hadden twee types die vlak naast ons stonden het over mooie openingszinnen. Daar wisten ze zo te horen heel veel vanaf.
De handelaar in koffie vroeg of ik ook zoveel wist van openingszinnen.
Ik zei: "Ze hebben niet speciaal mijn belangstelling." 

Waarop hij zei, zonder verdere omhaal: "Vele jaren later, staande voor het vuurpeloton, moest kolonel Aureliano Buendia denken aan die lang vervlogen middag, toen zijn vader hem meenam om kennis te maken met het ijs."¹

Daarna praatten we verder over koffie. 

¹ De openingszin van Gabriel García Marquez' mythologische roman Honderd jaar eenzaamheid.

Over het construeren van toeval

De planeet Pluto op 21 meter van de zon-erwt

Als de zon zo groot was als een erwt en de aarde zo groot als een molecuul, dan draaide de aarde om de zon op een afstand van vijftig centimeter.
Pluto draaide dan om de zon op een afstand van eenentwintig meter.
En de dichtstbijzijnde ster (Proxima Centauri) stond dan op honderddertig kilometer.
Dat is in Enschede vanuit mijn Amsterdamse huis gerekend!
Daar ben ik geboren!
Wat een toeval!

Hoe graag zou ik niet uit de dood willen opstaan

De leverancier van de chateaubriand

Op mijn twintigste kocht ik het boek Mémoires d'Outre-Tombe van François-René de Chateaubriand.
Ik kocht het omdat ik had gehoord dat het goed geschreven was en omdat er een deel van de koe naar de auteur genoemd was.
Niet elke schrijver valt zo'n buitengewone eer ten deel.
De chateaubriand is de malse kop van de ossenhaas (musculus psoas major) en werd voor het eerst gesneden en bereid door de kok van Chateaubriand, in de tijd dat hij (Chateaubriand) ambassadeur was in Londen.
Ik kocht de memoires maar ik las ze niet toen ik twintig was. Ik kwam er niet doorheen. Het papiertje waar ik toen was gebleven (p. 49) zit er nog steeds in.
Ik lees het boek nu pas en het bevalt me. Ik heb het bij toeval teruggevonden in mijn bibliotheek en ik beschouw het boek graag als een geschenk van mijn jongere zelf aan mijn oudere zelf.

Chateaubriand in het voorwoord, vooruitlopend op zijn naderende dood: "Hoe graag zou ik niet uit de dood willen opstaan om de drukproeven te corrigeren."

Het boek is zonder glans

New York, jaren vijftig

Ik kreeg een boek uit de jaren vijftig.
Het boek was in die jaren over het hoofd gezien.
Het werd niet verkocht.
De schrijver kon er niet van leven.
Maar nu is het boek herontdekt en kijk eens wat de uitgeverij erover zegt.
Meesterwerk.
Ontroerend.
Aangrijpend.                
Hartverscheurend.
Onvergetelijk.
Dat is allemaal niet waar. 

Ik kom er steeds niet aan toe

Ik loop achter op schema.
Ik moet nog de hieronder opgesomde onderwerpen bespreken, maar ik kom er steeds niet aan toe.
Het is niet prettig om achter te lopen op schema.
Je hebt het gevoel dat alles wat je doet te laat is, ja vergeefs. 
Je zou de kunst moeten verstaan immer de boeggolf van het heden te zijn (want dat ben je). 
Een van de onderwerpen die ik nog moet bespreken is het onderwerp haast.
Maar enfin, in alle rust en berusting volgt hier de lijst van nog te behandelen onderwerpen:

1)    Over pulp als meesterwerk. Over marketing.

2)    Een slecht gevoel voor humor brengt je elke dag nieuwe
       vijanden.

3)    Over een smoes van de moeder van S.

4)    "Aerdenhout, Lamborghini, leven op stand."

5)    Over door de regen fietsen.

6)    Over platanen.

7)    "Voetballers zijn schrijvers."

8)    Over architectentaal.     

9)    "Dode door blikseminslag in selfiestick."

10)  Over Albert Heijn en Jumbo.

11)  Over op vakantie gaan zonder ouders.

12)  Over een milde vorm van totale krankzinnigheid.

13)  "Wie is toch Kim Kardashian?"

14)  "Mijn snelste levensjaar was van m'n vijfde tot m'n zesde."

15)  Over de ramadan.
16)  Over namen van schepen (Harmonie, Jowi, River Kwai).

17)  Over tijdreizen (over stillevens).

18)  Zijn planten intelligent? Over mijn klimop.
19)  Lately I've forgotten who I am.

20)  Over een ontmoeting met Putzi Hanfstaengl op het Centraal 
       Station van Florence.

21)  Over paspoortcontrole in de Duitse trein: "Ah, du lachst gern."
22)  "Mijn haat stierf met hun overgave."

23)  Operation Unthinkable (over Winston Churchill en de
       Wehrmacht).

24)  Over bijvoeglijke naamwoorden.

25)  Over haast.
26)  Over de profetie als noodkreet (over tijdsdruk).

Toen hij drie weken oud was kon hij praten

Kim Jong-il

Kim Jong-il was de Geliefde Leider van Noord-Korea. Hij overleed in 2011.
Bij de geboorte van Kim Jong-il ontstond er een dubbele regenboog en verscheen er een nieuwe ster aan de hemel. Toen hij drie weken oud was kon hij lopen en toen hij acht weken oud was kon hij praten. Hij hield van films met Elisabeth Taylor en was zelf een groot regisseur. Hij schreef een boek over films dat door Noord-Koreaanse regisseurs nog altijd als handboek wordt gebruikt. Als student schreef Kim Jong-il vijftienhonderd boeken en componeerde hij drie opera's. Deze muziekstukken waren beter dan alles wat ooit gemaakt is in de geschiedenis van de muziek. Zijn zoon Kim Jong-un is ook een begenadigd schrijver en componist. Kim Jong-il kon het laten regenen als hij er zin in had. Toen hij een keer ging golfen – voor het eerst in zijn leven – sloeg hij gelijk elf keer een hole in one. Hij had geen ontlasting, daardoor hoefde hij nooit naar de wc.  

Bron: MSN nieuws

Over mens en dier

Plantaardige kattenstaarten (lisdodden (typha))

M (14): "Mensen zijn ingewikkeld. Dieren zijn veel simpeler, ook al hebben ze een staart."

Over gegrepenen

"De leer van de gegrepenen valt in de ratio van de ongegrepenen uiteen tot stof."

Uit Robert Musil, De man zonder eigenschappen, deel I (1930), hoofdstuk 62: Ook de aarde, maar met name Ulrich. huldigt de utopie van het essayisme (vertaling Ingeborg Lesener)

Ik heb vijftig jaar moeten wachten

Ruggengraat (röntgenfoto)

Op 22 januari 1924 werd Ramsay MacDonald de allereerste Labour-premier van het Verenigd Koninkrijk. 
Winston Churchill schreef over deze gebeurtenis: 
"Ik herinner me hoe ik als kind meegenomen werd naar het beroemde Barnum Circus, dat een collectie van wangedrochten en monstruositeiten bezat. Het monster dat ik het liefst wilde zien was het Wonder zonder Ruggengraat. Mijn ouders vonden het schouwspel te akelig voor mijn kinderogen en ik heb vijftig jaar moeten wachten om het Wonder zonder Ruggengraat te zien zitten op de ministersbank."  

Uit: Boris Johnson, De Churchillfactor, 2015, uitgeverij Spectrum

Ik heb het zo druk gehad

Hortensia

Vandaag had ik een vrije dag. Dat was al een maand niet meer voorgekomen. Ik heb het zo druk gehad.
Ik zat op het terras in de zon.
Ik dronk een kop koffie.
Ik rookte een sigaret.
Ik las de krant.
Ik gaf water aan de dorstige hortensia.
De poes lag uitgestrekt onder mijn stoel op de koele stenen.
De hortensia dronk het water gulzig en haar schoonheid keerde terug binnen enkele minuten.
Het is een schande (het is jammer) dat de planten geen eigen partij hebben en de dieren wel.
Onze poes voelt zich trouwens niet vertegenwoordigd door de Partij voor de Dieren. Ze zegt dat die partij geen oog heeft voor de belangen van het oneetbare dier en het ongegeten dier, en alleen maar opkomt voor sufferds als koeien en varkens. Maar het kan haar verder niks schelen.
Dat is een van de redenen waarom ik haar graag mag.

Dat de poes en ik de laatste tijd dichter tot elkaar zijn gekomen en regelmatig van gedachten wisselen over allerlei kwesties is trouwens te danken aan Haruki Murakami.
Het valt me op dat totale onverschilligheid en verstandigheid (wijsheid) elkaar niet uitsluiten.

You are here, so am I

Single van I Only have eyes for you

Soms overkomt me het gevoel dat de hele menselijke geschiedenis tot het heden behoort (een uitgebreid heden).
You are here, so am I.¹
De psychologische implicaties van deze begripsverruiming, met name op het terrein van de religieuze en morele "melancholie" moet ik nog onderzoeken.²

¹ Dit is een zinnetje uit het lied I only have eyes for you dat werd geschreven door Harry Warren (muziek) en Al Dubin (tekst). Ze schreven het in het jaar 1934. Er leefden toen twee miljard mensen op aarde.
² Ik ben bezig met het formuleren van een nog nooit eerder vertoonde, zuiver op oppervlakkig onderzoek en navelstaren gebaseerde psychologie op grond van onze perceptie van tijd. Zie hier enkele eerdere bijdrages. Het is de bedoeling dat deze studie m'n magnum opus wordt maar het is evengoed mogelijk dat het straks zal behoren tot m'n opera non scripta.

Ik had zulke mooie voorbeelden

Karton

Je kunt je ergeren als iets niet precies zo blijkt te zijn als je dacht.
Je kunt je ook ergeren als iets wel precies zo blijkt te zijn als je dacht.
Ik had zulke mooie voorbeelden.
Ik had ze opgeschreven op stukken karton die ik had afgescheurd van een doos (er was niks anders).
Maar die stukken karton ben ik kwijtgeraakt.

Krekels, vuurvliegjes, wind, nacht (Toscane 2015)

Tegelijk met ons kwamen de vissers terug

Adolf Eichmann (1906-1962)

"We hebben hem uit zijn cel gehaald.
We hebben de strop om zijn nek gedaan en het luik ging open.
We hebben zijn lichaam naar het crematorium gebracht dat speciaal voor hem was gebouwd op de binnenplaats van de gevangenis.
We zijn met zijn as naar de zee gegaan.
We hebben tien kilometer gevaren, tot voorbij onze territoriale wateren.
We hebben zijn as in de zee gestrooid en we voeren terug.
Tegelijk met ons kwamen ook de vissers terug."

Uit: het staartje van een programma over de berechting en executie van Adolf Eichmann