Ik wendde mijn blik af

Toekan

1.
In Gaza is het verhongeren begonnen.
Ken je de holodomor?
Dit was de moedwillige uithongering van miljoenen Oekraïners in de jaren 1932-1933. 
Mensen overleefden de honger door elkaar op te eten.
Dat zal Gaza toch wel bespaard blijven?
Het Westen beleeft de eindtijd van haar oude "axiale" moralen.
Wij zullen nieuwe moralen moeten ontwerpen (als er nog moralen nodig zijn).

2.
Ook zonder de komst van de Israëlische president was de opening van het holocaustmuseum op dit moment in Amsterdam smakeloos geweest.¹

3.
Omdat er geen andere informatiebron voorhanden was stelde ik een vraag aan ChatGTP. Ik schoot in de lach door het onbenullige antwoord. Misschien moet er een andere term voor Artificiële Intelligentie (AI) bedacht worden.²

4.
Wij waren in een tuincentrum.
Mijn probleem met sommige echte planten is dat ze op plastic planten lijken.

5.
Ik heb nooit een holocaustmuseum bezocht en ook geen andere musea waarin leed wordt getoond.
Ook kerken bezoek ik om die reden niet graag.
In mijn jeugd – als ik zo vrij mag zijn – hing de gekruisigde nog op veel plaatsen aan de muur.
De spijkers door de handen en de voeten.
De bloedende handen en de bloedende voeten.
De doornenkroon op het hoofd.
Het bloedende hoofd.
Ik wendde mijn blik af als ik het zag.
De antieke Griekse beschaving kende een boete voor het herinneren aan (eigen) leed.
De zigeuners laten hun doden met rust (zoiets teders heb ik zelden gehoord).

6.
Heeft de emblematische vertoning van leed een verminderend effect op het toebrengen van leed? Het omgekeerde lijkt het geval. Zie de geschiedenis van het monotheïsme. 

7.
"Hij kan heel goed tennissen, maar hij is typisch een speler die het maar af en toe kan."
"Af en toe kan?"

8.
De president van Israël zei dat zijn land de westerse waarden verdedigt.
Met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig (met zulke verdedigers heb je geen aanvallers meer nodig).
Welke westerse waarden bedoelde de president precies?
Is iets wat op deze manier verdedigd moet worden wel het verdedigen waard?

9.
De president zei dat de holocaust de ergste misdaad is uit de geschiedenis.
Wat een kinderlijke gedachte.
Is het (onnodig) gooien van atoombommen op Nagasaki en Hiroshima minder erg? Hierover later meer.
Zijn de tapijtbombardementen op Vietnam met napalm en Agent Orange minder erg?
Is de holodomor minder erg?
Het is van belang dat de president deze kinderlijke gedachte niet meer denkt.

10.
Israël laat een half uur van te voren door middel van telefoontjes en het uitstrooien van leaflets aan Palestijnse burgers in Gaza weten dat het gebouw waarin zij wonen zal worden verwoest. De president van Israël vindt dit naar eigen zeggen heel humaan.³
Deze betekenis van humaniteit kende ik nog niet (Erasmus noch Petrarca heeft het erover en ik las er ook niks over in Pico della Mirandola's meesterwerkje Over de menselijke waardigheid).
Ter kennisgeving aan de president: humaan is het om die gebouwen niet te bombarderen.

11. (Over Silicon Valley)
Elon Musk: "Slimme computers zullen de mensheid vernietigen."
Larry Page: "Nou en?"
Dit soort gesprekken voeren de invloedrijkste zakenlui van de planeet met elkaar.
Volgens Larry Page is Elon Musk een speciësist. Hij bedoelt daarmee dat Elon Musk de voorkeur geeft aan mensen boven machines.
Is zaken doen een vorm van genocide geworden?

¹ Smaak is onze hoogste oordelende instantie. Daarmee is niet bedoeld dat ethiek "in wezen" esthetiek is.
² De menselijke intelligentie is gemaakt van waterstof (H), stikstof (N), koolstof (C) en zuurstof (O). Het lijkt me ondenkbaar dat je met silicium (Si) hetzelfde kunt bewerkstelligen.
³ Zie het interview met hem in het actualiteitenprogramma Nieuwsuur van zondag 10 maart 2024.