De zon maakt veel lawaai

Internet

Internet is een oceaan.
Af en toe spoelt er wrakhout van mijn schipbreuken aan op de kust. Of overboord geslagen lading van mijn nog varende schepen.
Het leven stroomt niet langer uit in lucullische vergetelheid. Het stroomt nu uit op het armelijke internet (wij zijn strandjutters geworden van onze eigen geschiedenis).
Laatst vond ik in de branding tussen de schelpen en de wieren onderstaande column, die ik achttien jaar geleden schreef voor De Volkskrant:

Hond in zee 

Ik was aan het strand. Ik ging daar wandelen. De zee is net een heel groot dier, dat rustig ademt in zijn slaap.
Naast mij de zee en de ondergaande zon. De zon maakt veel lawaai. Geleerden zijn erachter gekomen dat het lawaai van de brandende zon oorverdovend is. Alleen horen wij het niet. Voor ons lijkt het een muisstil vuur dat daar brandt. Ik dacht: wat zou er te horen zijn als je een microfoon bij de draaiende aardbol hield? Wat zou er dan te horen zijn?
Wapengekletter en liefdesliedjes.
Er was een rustige branding. Ik zag een hond op een luchtbed. De hond liet zich heerlijk heen en weer wiegen op de golven. Hij lag op zijn rug op het luchtbed met zijn poten omhoog. Soms viel hij eraf, in zee, en dan klom hij er gauw weer op. Ik wist niet dat er zulke honden bestonden. Ik bleef een hele tijd naar dat beest kijken want ik geloofde niet wat ik zag. Toen ik verder liep, langs de zee, met mijn blote voeten in het zand, en honderd meter verder omkeek, toen was dat beest nog steeds in de weer met dat luchtbed. Erop en eraf, erop en eraf. Een hond die ik ken, een Petit Basset Griffon Vendéen, bijgenaamd de gebaarde duivel van het struikgewas, die lacht wel eens in zijn slaap.
Maar deze hond, die lachte terwijl hij in de golven aan het spelen was. Als er een grote golf aan kwam, dan begon hij opgewonden te blaffen en dook hij in de golf. Dat was zo'n komisch gezicht. In de lucht zweefden meeuwen zo groot als vliegtuigen. Er waren veel mensen op het strand, ondanks het late uur.
Ik wandelde langs het naaktstrand en daar zag ik iets dat nog gekker was dan de hond op het luchtbed, namelijk een naakte vrouw. Dat was op zichzelf niet gek. Maar ze droeg een pikzwarte zonnebril, en dat was het enige wat ze droeg. Haar ogen waren niet te zien maar haar billen en borsten – en alles – wel.
In de buurt waar ik woon loopt elke dag een vrouw door de straat. Ze is helemaal in het zwart gekleed, alleen haar ogen zijn te zien door een spleetje in een pikzwart kleed, dat heel haar lichaam bedekt. Ze is van fundamentalistische komaf, je weet wel. Ik moest denken aan haar, aan haar glanzende ogen, toen ik dat vrouwenlichaam zonder ogen in het rond zag springen op het strand. Het was precies het omgekeerde, snap je wel? Dat is wat ik dacht, terwijl de zee, dat dier, rustig doorademde en de hond op het luchtbed van geen ophouden wist als een kind.

U en uw familieleden worden geëxecuteerd

Het grote huis van de koopman Ipatjev
waar de tsaar verbleef met zijn gezin

Midden in de nacht van 17 op 18 juli 1918 werden in een groot huis in de Russische stad Jekaterinenburg een man, zijn echtgenote en hun vijf kinderen wakker gemaakt.
Ze moesten hun kleren aantrekken en naar de kelder gaan.
Een paar minuten later verscheen er een vuurpeloton in de kelder.
Een commandant van het revolutionaire Rode Leger las het volgende voor aan de vader: "Gezien het feit dat u een bedreiging vormt voor Sovjet Rusland, is besloten dat u en uw familieleden worden geëxecuteerd."
Hij las het nog een keer voor, omdat de vader het niet leek te begrijpen.
Het vuurpeloton spande de geweren.
Eerst werd de vader doodgeschoten. Dit deed de commandant van het revolutionaire Rode Leger zelf, met een pistool. Daarna schoot de commandant ook de zoon dood.
Er ontstond chaos, het vuurpeloton raakte in paniek en schoot in het wilde weg.
Toen het geweervuur ophield waren de dochters nog niet dood.
Het revolutionaire werk werd met bajonetten afgemaakt, terwijl de dochters zich probeerden te verdedigen of probeerden te vluchten.
Zo eindigde, op bevel van Lenin, het leven van de tsaar van Rusland, zijn vrouw, hun vier dochters en hun zoon.

Ik vermoed dat kosmopolieten niet bestaan

Wereldburgervlag

"Hé, daar loopt een kosmopoliet."
Het was op het station van Florence.
Ik was achttien jaar en alleen op reis zonder moeder of vader (maar met W.).  
"He, daar loopt een kosmopoliet," zei ik tegen W.
De kosmopoliet droeg een licht pak, herinner ik me, hij bewoog mooi.
Daarna heb ik nooit meer een kosmopoliet gezien of gedacht er een te zien.
Ik vermoed dat kosmopolieten niet bestaan.
Ik moet dit nog onderzoeken.

Ik zocht overal naar mangopoeder

Urad dal

In de krant stond een portret van de schrijver Ilija Trojanow.
Hij is nogal een kosmopoliet.
Hij raadde een Indiaas gerecht aan.
Een kosmopoliet herken je onder andere hieraan, dat hij behalve mystieke dichters ook Indiase gerechten aanprijst.
Het gerecht heette Dal Makhani.
Het zag er zeer verrukkelijk en kosmopolitisch uit op de foto. 
Ik besloot om het te gaan bereiden. Ik ben door vliegangst (grondlust) aan de grond genageld maar dat betekent niet dat ik geen kosmopolitische gerechten kan bereiden.
Ik zocht overal naar mangopoeder. Uiteindelijk vond ik het bij een Chinese winkel op de Zeedijk.
Groene pepers vond ik bij de Turkse winkel in m'n eigen buurt en urad dal¹ bij een Surinaamse winkel in de Dapperstraat.
De rest van de kosmopolitische ingrediënten – naanbrood, koenjit, kurkuma en garam masala – lagen gewoon in de schappen van Albert Heijn.
En knoflook, verse gember, tomaten, room, koriander, chilipoeder, komijnzaad en boter hadden we zelf nog in huis.
Het smaakte zoals het eruit zag op de foto in de krant. Verrukkelijk en kosmopolitisch. Maar de kleuren waren niet zo mooi als op de foto.
Op de foto was sprake van een prachtig roodbruin met koriandergroen en dat was in mijn pan niet het geval.

¹ Een Indiaas boontje, zwart van buiten, wit van binnen

Je moet ordelijkheid niet met saaiheid verwarren

Een kogelgat in de muur van de school

Onze buurt is een ordelijke buurt.
Om elf uur 's avonds gaan de lichten in de huizen uit.
Om zeven uur 's ochtends gaan de lichten weer aan.
Om acht uur 's ochtends gaat iedereen naar het werk en raken de parkeerplaatsen leeg.
Om zes uur 's avonds stromen de parkeerplaatsen weer vol.
Zo gaat het elke dag, net eb en vloed.
Het zou een vergissing zijn om ordelijkheid met saaiheid te verwarren, dan ontbreekt het je aan geloof in het plezier in het maat houden.
Vorige week werd de orde in de buurt verstoord door een mitrailleursalvo.
De bewoners waren al in pyjama.
De kogels sloegen gaten in de muur van de Montessorischool en er viel een dode.

Over Maryam Mirzakhani uit Iran

Carl Friedrich Gauß (1777-1855)

Maryam Mirzakhani wilde eerst schrijfster worden.
Maar ze was zo getroffen door de elegante manier waarop de jonge Gauß de getallen 1 t/m 100 bij elkaar had opgeteld, dat ze koos voor de wiskunde.
Wat was die manier?
Wel, de jonge Gauß telde niet de opeenvolgende getallen bij elkaar op, maar  de verst van elkaar verwijderde getallen ((1 + 100) + (2 + 99) + (3 + 98) + (4 + 97) + (5 + 96) + (6 + 95) + (7 + 94) + ...).¹
Waarom ook moeilijk doen als het makkelijk kan?
Over het verband tussen luiheid en intelligentie (en luiheid en snelheid) een volgende keer.

¹ Dat is 50 x 101 = 5050

Over Maryam Mirzakhami uit Iran

Maryam Mirzakhami

In 1783 werd aan Carl Friedrich Gauß gevraagd wat de som is van alle getallen van 1 tot en met 100. Binnen een seconde gaf hij het juiste antwoord.¹
Carl Friedrich Gauß was toen zes jaar oud. 
Door dit verhaal werd Maryam Mirzakhami's belangstelling voor de wiskunde gewekt. Dit jaar heeft zij de Nobelprijs voor wiskundigen gewonnen.² 

¹ 5050
² De Fieldsmedaille

Waar de zaagmachine had gestaan was een leegte

Tandzaagblad

Vijftien jaar geleden trad H. in dienst van een houtzagerij om de verticale plaatzaagmachine te bedienen, een enorme machine van drie meter hoog en zes meter breed.
Dit werk deed hij jaren lang en hij deed het goed.
Maar de zaken gingen slecht en op een dag kon de baas hem niet meer betalen.
Desondanks bleef H. zagen.
Toen het bedrijf failliet ging bood H. aan de grote verticale plaatzaagmachine over te nemen tegen kwijtschelding van het achterstallige loon, dat tot een astronomisch bedrag was opgelopen.
De baas ging akkoord en H. nam de machine mee naar huis. De grote machine paste precies in zijn woonkamer.
Hij kreeg opdrachten.
Hij zaagde de hele dag.
Maar hij verdiende niet genoeg en hij moest de machine verkopen.
Een paar maanden lang zat hij thuis. Waar de zaagmachine had gestaan was een leegte. Toen las hij een vacature in de krant. Gezocht: iemand die de grote verticale plaatzaagmachine kan bedienen.

Ik ben de redelijkheid zelve

Doordat ik de laatste jaren veel met juristen optrek, hoor ik allerlei interessante woorden en uitdrukkingen.
Bijvoorbeeld de woorden redelijk en billijk, die samen de in juridische kringen veel gebruikte uitdrukking redelijk en billijk vormen.
Wat redelijk betekent weet ik, ik ben immers de redelijkheid zelve. Maar billijk?
Onderzoek op internet levert op dat het niks met billen te maken heeft. Spijtig, maar verhelderend (tot op zekere hoogte).

Dit hier is een bezienswaardigheid

In het programma Nieuwsuur was de schrijver Wladimir Kaminer aan het woord.
Hij stond op een grasveld in Berlijn en wees naar het gras.
"Dit hier is een beziens-waardigheid," zei hij.
De cameraman van Nieuwsuur richtte de camera omlaag.
Er was niks te zien.
"Een onzichtbare bezienswaardigheid," lichtte de schrijver Wladimir Kaminer toe.

Aarzelingen komen voor

Ik zag de film The Grand Hotel Budapest.
Ik vond het interessant dat de slechten duidelijk van de goeden te onderscheiden waren door bepaalde uiterlijke kenmerken.
Ook de besluitvaardigheid van de hoofdpersoon Gustave H. vond ik interessant.
De regisseur heeft goed gezien dat besluitvaardigheid een lachopwekkende eigenschap is. 
Het is me al vaak overkomen dat ik moet lachen of glimlachen om iemand die besluitvaardig is.
De man van K. is bijvoorbeeld zeer besluitvaardig. Hij aarzelt nooit – niet als hij een glorieuze kant op gaat, en ook niet als hij een desastreuze kant op gaat.
Ikzelf ben ook zeer besluitvaardig, maar aarzelingen komen voor.

Over de wereldbrand

1.
In Mallorca waren overal in de bossen zogenoemde brandgangen. Dit zijn onbegroeide stroken grond van twaalf tot twintig meter breed om grote bosbranden te voorkomen

2.
Het internet moet ook zulke brandgangen krijgen.
Het internet zou vrede, vrijheid, welzijn, geluk, verlichting, een nieuwe orde en kennis verspreiden over de wereld.
Precies zo dachten de hippies in de jaren '60 van de vorige eeuw over drugs.
De mogelijkheid dat het internet oorlog, onvrijheid, armoede, ongeluk, duisternis, een nieuwe wanorde en onwetendheid zou verspreiden over de wereld werd niet in overweging genomen, hoewel het voor de hand liggend is, zelfs zeer voor de hand liggend. 

3.
Ik pleit daarom voor onbegroeide stroken internet, zodat lokale, regionale of nationale brandjes zich niet tot een grote wereldbrand kunnen uitbreiden.

Ik las Kafka op het strand

Georg Wilhelm Friedrich Hegel schreef: "Het doel van alle filosofie is om zichzelf op te heffen en in zijn opgehevenheid te blijven voortbestaan." 
Dat lijkt me ook een mooie missie voor de literatuur.
Maar wat een goeie schrijver is Haruki Murakami zeg. Ik las Kafka op het strand aan zee in Mallorca.
Het boek komt op mijn lijst met cadeaus die ik zonder te hoeven nadenken bij elke gelegenheid aan iedereen kan geven. Daar staat verder alleen een voetbal op, dus het is een enorm compliment (voor het boek, maar ook voor de voetbal).

Over zonlicht

Ik lag in de Spaanse zon met mijn ogen dicht. 
En af en toe schoven er wolken voor de zon.
Achter mijn oogleden (aan de binnenkant van mijn  oogleden) zag ik de in en uit beeld schuivende lepelachtige vormpjes die ik al mijn hele leven zie in soortgelijke omstandigheden.
Zie het filmpje hieronder.
In werkelijkheid gaat het er sneller en langzamer, beveriger en vloeiender aan toe.
En ook pulserender en transparanter.
De lepelvormpjes – die vaak ook zelf nog veranderen van vorm – drijven of zweven rond in een steeds van kleur wisselende achtergrond, al naar gelang de intensiteit van het zonlicht.

De receptioniste was een leuk meisje uit Wenen

Ons verblijf op Mallorca

1.
We waren op het eiland Mallorca.
Mijn lichaam paste zich aan.
Ik werd om zeven uur 's ochtends wakker.
Ik sliep van half twee tot half drie in de middag.
Om negen uur in de avond kreeg ik trek (een mooi woord).
Dit is niet mijn normale ritme. Het is het ritme van de Middellandse Zee. 

2.
De receptioniste van ons hotel was een leuk meisje uit Wenen.
Ze leerde me de volgende Spaanse zin: "Hola, buenos dias, un packetos de Winston Light Azul por favor, gracias, adios."
Deze belangrijke zin betekent: "Hallo, goedendag, een pakje Winston Light Blauw alstublieft, dank u wel, tot ziens."

3.
Eerder op de dag had ik geprobeerd om in het Engels zo'n pakje te kopen maar de zeer trotse Spaanse tabaksverkopers deden alsof ze me niet verstonden.