We zijn er niet bij gebaat om alles te weten

Julian Assange de oprichter van Wikileaks

Iets anders zeggen dan wat je werkelijk denkt (of het niet zeggen) is het geheim van alle soepele communicatie, zowel tussen mensen als tussen staten. Dat valt te lezen bij Clausewitz, Machiavelli, Nietzsche, Churchill, Toynbee, Freud, Bismarck etcetera, en je kunt het ook wel op je eigen vingers natellen.
Het is een misvatting om te denken dat je erbij gebaat bent om alles te weten.
Volledige openheid is een open wond.
Ik wil bijvoorbeeld beslist niet weten wat mensen allemaal over mij gezegd hebben in hun boosheid. En ik moet er ook niet aan denken dat ze te weten krijgen wat ik allemaal over hun gezegd heb in mijn boosheid.

Zo kan het ook (de werkwijze van Anselm Kiefer)

Je koopt een groot stuk grond van twintigduizend vierkante meter op het Franse platteland.
Je zet er een aantal gebouwen neer die je met elkaar verbindt door een stelsel van ondergrondse gangen.
In een van die gebouwen ga je wonen, in een ander ga je werken (dat is je atelier).
De rest van de gebouwen laat je leeg en vul je gaandeweg met werk dat je ter plekke maakt.
Als je klaar bent koop je een nieuw stuk grond, je bestelt honderdtien verhuiswagens (long vehicles) en je vertrekt weer.
De grond en de met werken gevulde gebouwen laat je na aan de Franse staat.
Ondertussen zeg je dingen als: "Ons bloed heeft dezelfde samenstelling als zeewater."

China is een schelp

Schelpen op het strand

Ik zag een documentaire over Chinese scholieren.
Ze waren bezig met hun eindexamen.
Ze vochten voor een plaats op de beste universiteiten van het land.
Een van de scholieren zei: "China is een schelp die open en dicht gaat voor de wereld."

Neem nooit de trein (wees er voorzichtig mee)

Anna Drijver

De uitreiking van de Grote Jongeren Literatuurprijs was vrijdag op het Crossing Border Festival in Den Haag. Het ging er sympathiek aan toe.
John Green was er, een Amerikaanse schrijver, en Erland Loe, een Noor. Dave Eggers was er niet. En verder was Erna Sassen er, die vroeger een zuster speelde in Medisch Centrum West, en Philip Huff. 
Philip Huff is 26 jaar, precies de helft van mij. Hij kon mijn zoon zijn, wat leeftijd betreft. Zijn uitgever of redacteur arriveerde te laat, want die had de trein genomen. Neem nooit de trein, nou ja, wees er voorzichtig mee. Beter een voertuig dat je zelf kunt besturen. Als dat niet voorhanden is, ga dan te paard.
Eerst gingen we wat eten in een restaurant en daarna was de uitreiking in de Haagse Stadsschouwburg. De zaal zat helemaal vol, ik zag ook Anna Drijver, de nieuwe actrice aan het firmament. Tot mijn verrassing zei Hedy d'Ancona de voorzitter dat de jury voor Erlend Loe en mij gekozen had. De volgende ochtend stond het in veel kranten.
"Oh my God, papa," zei Z. (6), "je bent beroemd."
En toen ik 's avonds geen zin had om de tafel te dekken, zei iemand die op bezoek was:
"Dat is zeker te min voor meneer de Beroemde Schrijver."

Over ondubbelzinnigheid

Ik ben op zoek naar evenwicht

Ik zoek al mijn hele leven naar het perfecte evenwicht tussen ultieme verzorging en totale verwaarlozing.

Mijn schoenen zijn Beatle boots, maar zonder Cubaanse hak

 

 

Je moet door de puntjes heen

"Papa mama..."
"Pap?! Mama?"
"Papa..."
"Uhmmmuhmuhm..."
"Kan niet!"
"Jaaa dat kan wel..."
"Nee kan niet, want anders zou je... zoooo... gaan."
"Ok, zooo..."
"Neehee, dat kan niet, kan niet, kan niet... Het kan alleen maar... Eh kijk, je moet alleen maar... zo... door deze... puntjes heen..."*

*Z. (6) en A. (6)

Mijn vader en moeder hebben me altijd gewaarschuwd

"Geen schoenen op tafel!" – mijn moeder

Dit is hem, de linker schoen, waarover zoveel te doen is geweest in het warenhuis. Wat me bevalt, afgezien van de vorm en het materiaal, is het lusje aan de achterkant.
Omdat ik te dikke sokken aan had om de schoen goed te kunnen passen, kreeg ik van de verkoopster speciale warenhuissokken. Het waren lekkere sokken, heerlijk zacht, maar ik wilde ze toch niet kopen, omdat ze een Schots ruitmotief hadden.
Mijn vader en moeder waren allebei kleermaker en ze hebben me altijd gewaarschuwd voor het Schotse ruitmotief.
Ik voelde me bezwaard dat ik die sokken niet kocht. Anders dan een broek of een hemd, of schoenen, kun je sokken, vind ik, niet teruggeven als je ze eenmaal aan hebt gehad. Dat geldt ook voor onderbroeken. Dat is de reden waarom mensen sokken en onderbroeken meestal niet eerst passen voordat ze ze kopen. De voet en het geslachtsdeel zijn nogal, eh, persoonlijke en geurige lichaamsdelen.

Ze vond het er niet pluis

Christelijk werkje in de kathedraal van Laon

Mijn volgende boek speelt zich af in de nabijheid van de stad Laon in Noord-Frankrijk. Ik ben er nog nooit geweest, mogelijk ga ik Laon een bezoekje brengen.
Er is daar een kathedraal. Ik ben nooit een liefhebber van kathedralen geweest.
Vier maanden geleden was ik met M. (9) in een kathedraal. Ze vond het er niet pluis.
Morgen ga ik het boek Windstilte van de ziel kopen. Het is geschreven door Joke Hermsen. Mogelijk is het een goed boek. Het is op het Zuid-Franse platteland geschreven. Het telt tachtig pagina's. Ik hou ervan als een boek niet dik is.

Hm, zou dit de ingang zijn?

"Hm, zou dit de ingang zijn?"

O ja, dat is waar ook

Andijvie

Ik was in het warenhuis om schoenen te kopen. Binnen een minuut had ik m'n keuze gemaakt, zoals gewoonlijk.
"Die lichtbruine daar, en deze donkerbruine hier, maat 43 alstublieft."
Ik had mijn oude afgetrapte schoenen al uitgedaan en zat op het bankje te wachten op de komst van de dozen.
Het begon ermee dat de winkelbediende, een oudere heer, de linkerschoen van het lichtbruine paar nergens kon vinden.
"Maar die kan toch niet weg zijn? Of is hij soms op eigen houtje de winkel uit gewandeld?"
"Ik heb hem een half uur geleden nog gezien."
"Die linkerschoen bedoelt u?"
"Ja, die linker."
"Samen met de rechter?"
"Eh, ja, dat dacht ik wel ja."
"Waar dan?"
De oudere heer keek me hulpeloos aan.
"Bestelt u ze dan maar bij een ander filiaal. Hoe lang gaat dat duren, denkt u?"
"Tja, dat weet ik niet, ik vermoed een week, twee weken... Ik weet het niet."
Hij schreef de codes van de schoen op een papiertje dat hij uit zijn broekzak haalde, met mijn naam en telefoonnummer erbij. Er stonden ook allerlei andere aantekeningen op, zoals:  

Andijvie 

En:  

Dokter G., half zes 

Toen hij klaar was stopte hij het papiertje weer in zijn zak.
"Kunt u niet toch nog een keer gaan kijken in het magazijn, voor de zekerheid? En neemt u dan meteen die andere schoenen mee, die donkerbruine."
"O ja, dat is waar ook."
Een kwartier later kwam hij terug met lege handen.
"Ik kan die donkerbruine ook niet vinden. Ze zijn wel op voorraad. Maar aan het einde van het seizoen kloppen de voorraadindicaties vaak niet meer."
"Bestelt u die dan ook maar bij een ander filiaal."
Weer kwam het papiertje uit de broekzak.
"En hoe gaat het nu verder?" vroeg ik een tikje bezorgd.
Dat wist hij ook niet. Hij zou mijn bestelling om vijf uur doorgeven aan een meisje dat hij kende.
"Heeft u een telefoonnummer van haar?"
"Geen telefoonnummer. U moet wachten tot u gebeld wordt."
Naderhand schoot me te binnen dat die man misschien helemaal geen winkelbediende was, maar een verwarde klant. Hij zag er wel precies zo als een winkelbediende uit.

Op de foto: Andy Warhol kocht een keer schoenen van Ferragamo en er kwamen verfspatten op de neuzen. Na zijn dood kocht de familie Ferragamo de met verf bespatte schoenen van Warhol terug (op een veiling) en bracht een replica ervan op de markt. Die zou ik wel willen hebben.

Er moet minstens honderd kilo af

Omslag van Vrijheid (detail)

Ik heb nu 38 pagina's gelezen uit het boek Vrijheid van Jonathan Franzen.
Ik lees het omdat er juichend over geschreven is in de pers (meester-werk).
Maar wat is dat boek dik!
Veel te dik!
De obesitasepidemie is ook de Amerikaanse literatuur binnengeslopen.
Er moet minstens honderd kilo af.

Je mag maar één boek meenemen

Jaroslav Hasek (1883-1923)

Gisteren vroeg iemand wat het mooiste boek was dat ik ooit gelezen heb.
Dat is een gemakkelijke vraag om te stellen, maar geen gemakke-lijke vraag om te beantwoorden.
Ik zei: "Ik hou van Ecce homo van professor Nietzsche, van Gargantua en Pantagruel van Rabelais, van Dode Zielen van Nikolai Gogol die op 1 april werd geboren en van De lotgevallen van de brave soldaat Svejk van Jaroslav Hasek. Dat zijn geloof ik mijn mooiste boeken, samen met..."
Ik wou nog een serie boeken noemen, waaronder enkele van Robert Musil en Konstantin Paustovski, en Liefde in tijden van cholera van Gabriel García Marquez.
Dat was niet de bedoeling.
"Je mag maar één boek meenemen naar het onbewoonde eiland."
Het zou interessant zijn om eens te onderzoeken wanneer het onbewoonde eiland een rol is gaan spelen in de verbeelding en de conversatie.
Om ervan af te zijn zei ik dan:
"Dode Zielen uit 1842, basta."

Waarom heet een olifant (eigenlijk) een olifant?

Als het herfst is moet ik altijd denken aan dit zinnetje: "Een vlinder is een herfstblaadje dat kinds is geworden."
Degene die dit zei heeft ook een keer gezegd: "Poëzie en poëzie zijn drie heel verschillende dingen."
En toen zijn dochter aan hem vroeg waarom een olifant eigenlijk een olifant genoemd wordt, antwoordde hij: "Omdat hij daar nog het meest op lijkt."

Het is een geweldig idee

Vergeetmenietjes

Morgen ga ik een idee bespreken met twee mensen aan de overkant van het water.
Het idee is geheim.
Ik kan er niet over uitweiden.
Het is een goed idee, dat verzeker ik je.
Het idee kan een revolutie veroorzaken in mijn portemonnee, en ook in de portemonnee van enkele anderen.
Ja, onze portemonnees kunnen er dik van worden.
Het is mijn overtuiging dat ideeën die je portemonnee dun maken geen goede ideeën zijn.
Nou ja, dat is niet helemaal waar. Ik moet mezelf hier tegenspreken. In de werken van bijvoorbeeld professor Nietzsche vind je het ene goede idee na het andere, maar toch werd zijn portemonnee er niet dik van. En toch waren het goede ideeën.
Omdat mijn idee geheim is kan ik er zoals gezegd niet over uitweiden. Ik kan je wel zeggen dat het een idee is waar ik al langere tijd mee rondloop – of dat al langere tijd met mij rondloopt, zo kun je het ook zeggen. Steeds verzet het idee zich ertegen om door mij vergeten te worden.