Ik ben de grote ontmaskeraar van de verkleinwoordjes

"Eventjes" wordt vaak gebruikt door iemand die in de verdediging is.

"Zit je nou alweer op je iPad?"

"Ja, ik moet nog eventjes [dit of dat] bekijken."

In de meeste gevallen duurt dit "eventjes" veel langer dan "even".

Alweer een verkleinwoordje ontmaskerd.
Straks ga ik nog de geschiedenis in als de Grote Ontmaskeraar van de Verkleinwoordjes.

Weet je wat coleslaw betekent?

"Weet je wat coleslaw betekent?"
"Wat dan?"
"Koolsla."

Vergaderen is misschien een groot woord

De maan

De katten uit mijn straat hielden een vergadering.
De vergadering was 's nachts.
Ze waren met z'n vijven.
Ze zaten op gepaste afstand bij elkaar op het trottoir.
Vergaderen is misschien een groot woord. 
Had het soms te maken met de maansverduistering die om 02.11 uur begon?
Katten hebben daar mogelijk verstand van, of last van (wat goedbeschouwd ongeveer op hetzelfde neerkomt).

Heb je dat toen gemerkt?

Straatje in Napels

Ik was met de trein naar Napels gegaan. In de hal van station Napoli Centrale stond een meisje van zestien jaar. Ik herkende haar onmiddellijk. Het was Marion. Toen ze bij mij in de klas zat, op het gymnasium, erg lang geleden, was ik – in stilte – verliefd op haar.

"Marion!" riep ik.

Ik kon gewoon niet geloven dat ze nog steeds zo jong was, terwijl ik ondertussen al meer dan veertig jaar ouder was geworden.

"Ik ben het, P.," zei ik, "uit Z., herinner je je niet?"

"O ja, nu zie ik het. Je was zo verliefd op me."

"Heb je dat toen gemerkt?" vroeg ik.

"Ik merkte dat je iets verborg, en ik wist dat het verliefdheid was. Meisjes weten zulke dingen."

Ze gaf me een arm, we liepen het station uit en staken het Piazza Garibaldi over. Mijn hart bonsde.

"Marion," vroeg ik, "waarom ben je nog altijd zestien? Waarom ben je niet ouder geworden, net als ik?"

"Heb je tijd?" vroeg ze.

"Een zee van tijd," zei ik.  

Uit: mijn droom van vannacht

Internet is een speen

Internet

Internet is een speen zonder fles en is bedoeld om de zuigbehoefte van de mens te bevredigen zonder de mens te eten of te drinken te geven.
Internet bestaat uit een zuiggedeelte van rubber of siliconen en een plastic schildje om te voorkomen dat de mens de speen inslikt.

Is dat niet K., de zus van S.?

Het komt vaak voor dat M. en Z. een jonge actrice herkennen op tv.

M.: "Hé, is dat niet K., de zus van S.?" 

Z.: "Ja, ze is het!"
Ik: "Huh?"

M.: "O, iemand die jij niet kent speelt iemand die jij niet kent."

Dat hadden W. en ik al in de jaren zestig van de vorige eeuw

Fossiele walkie talkie (loopje praatje)

Eerder al vond ik een fossiel condoom.
Nu heb ik een fossiele walkie talkie¹ gevonden.
In de jaren zestig van de vorige eeuw hadden W. en ik walkie talkies.
W. en ik woonden schuin tegenover elkaar in een straat in Z. 
's Nachts konden we gewoon met elkaar praten via de walkie talkies. 
Daardoor komt het dat ik de opwinding over het mobieltje nooit begrepen heb. Dat hadden W. en ik al in de jaren zestig van de vorige eeuw!

¹ Loopje praatje

Waarom zijn hoge hakken toch zo sexy?

Jouw hart

"Heeft ze je hart gebroken?"

"Ja."

"Goed, het moest gebroken worden." 

Wat betekent het?

Soms ontdek ik door een verschrijving of een typefout een woord dat niet bestaat maar wel had kunnen bestaan.
Zoals het woord wuilen.

"Wat zou het kunnen betekenen?" vroeg ik aan P.

P. weet meestal wel wat onbestaande woorden betekenen.

"Wuilen lijkt me nautisch," zei hij. "Om een wuil heen zeilen."

Sommige honden lopen zo

Zeilschip in hevige zijwind

J. was de hele avond zichzelf niet.
Gewoonlijk kun je hem niet met de mond dicht fotograferen.

Nu was hij stilletjes.
Ik vroeg hem: "Wat is er aan de hand?"

"Ik heb moeite met verlijeren," zei hij.

"Wat betekent verlijeren?" vroeg ik.

Toen maakte hij snel een tekeningetje.
Het tekeningetje liet zien hoe de uitgezette koers van een schip bij hevige zijwind moet worden bijgesteld tegen de windrichting in, zodat het schip toch op de plaats van bestemming aankomt. 

Je ziet het verlijeren ook wel eens bij vliegtuigen als het stormt.
En sommige honden lopen zo (en ik ook).

Wanneer je een stok aan het achtereinde van een kip vastmaakt

Kip (Haan)

De Chileense bioloog Bruno Grossi ontdekte het volgende.
Wanneer je een stok aan het achtereinde van een kip vastmaakt, begint die kip te lopen op de manier van een dinosauriër!
Preciezer gezegd, de kip begint dan te lopen op de manier waarop biologen denken dat dinosauriërs liepen!
Bruno kreeg voor deze ontdekking de Ig Nobelprijs.

Het komt steeds dichterbij

"Het komt steeds dichterbij."

"Wat komt steeds dichterbij?"

"Daar kan ik niets over zeggen. Maar het is zeker dat het steeds dichterbij komt."

"O, ok."

Zoiets zal er dan wel aan de hand zijn

Bestek uit het schip de Titanic

In een tijdschrift las ik een interview met een pleitbezorgster van "het nieuwe eten".
Ik weet niet wat dat te betekenen heeft.

Maar onlangs zei iemand in een interview: "We zijn verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw."

Dat zal er dan wel aan de hand zijn.

Als iemand zegt: "We zijn verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw", dan kun je er trouwens van uitgaan dat er bedoeld wordt: "Ik ben verslaafd geraakt aan nieuw, nieuw, nieuw."
Hier zie je mooi in één oogopslag waar de moraal vandaan komt.

Over de bron van een rivier

De eerste twee boten passeerden vlot.
De derde was een diep geladen aak die traag naderde.
Plotseling doemde de aak dichtbij op.
We zagen dat hij geheel gevuld was met water dat in springerige golfjes uit het donkere ruim over de boorden stroomde.
Incognito dreef de bron van de rivier voorbij. 

Vrij naar: K. Michel, Waterstudies (1999)

Hij wilde oogarts worden

M.C. Escher Witte en blauwe vogels

Bashar al-Assad de president van Syrië zei gisteren in een interview met Russische media:
"Met het ene oog huilt het Westen om de vluchte-lingen, met het andere oog richt het de mitrailleur op de vluchtelingen."

Bashar al-Assad is een arts.
Hij werd opgeleid aan de Universiteit van Damascus.
Hij wilde oogarts worden.

Het Westen is in de ogen van hem de schuld van alles.
Miljoenen vluchtelingen zijn in zijn ogen op weg naar het Westen, op de vlucht voor het Westen.

Maar dat is een tekening van M.C. Escher! 

Hier lees je het hele interview met Assad

Wat een lastpost is de dichtkunst

Kloten (kluiten, clods)

Iemand op straat riep tegen iemand anders: "Klootzak!"
Hij riep het met veel kracht.
Klootzak trekt doorheen de generaties.
De vader was ook een klootzak.
De grootvader ook.
En dan is er nog de overgrootklootzak, bij wie het allemaal begon.
Toen ik het hoorde schoot me opeens dit gedichtje van Cees Buddingh' te binnen:

De zon gaat op. De zon gaat onder.

Langzaam telt de boer zijn kloten.

En daardoor moest ik denken aan een ander gedicht van hem:

Vanochtend na het ontbijt

ontdekte ik, door mijn verstrooidheid,

dat het deksel van een middelgroot potje marmite

(het 4 oz net formaat)

precies past op een klein potje Heinz sandwich-spread

natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd

of het sandwich-spread-dekseltje
ook op het marmite-potje paste
en jawel hoor, het paste eveneens.

En toen was ik wel erg ver van mijn oorspronkelijke onderwerp (klootzak) afgeraakt. En toen moest ik denken aan deze regels van Adriaan Morriën uit de gedichtenbundel Een toegevoegd zintuig:

Maar je bent wel ver van je geboorte afgeraakt
en nu werkelijk heel dicht bij de dood gedreven.

En zo zie je maar, wat een lastpost de dichtkunst is.
Regels die je honderd jaar geleden gelezen hebt, spoken nog steeds door je hoofd, of je nou wilt of niet, en brengen je van je apropos.

Een mopje dat nogal gevoelig lag

Syrische vluchtelingen

Vandaag kwam ik A. tegen bij Albert Heijn.
Hij vertelde een mopje dat hij net gehoord had.
Hij vertelde het fluiste-rend, want het was een mopje dat nogal gevoelig lag, vond hij.

"Wat is het verschil tussen het Nederlands voetbal-elftal en vluchtelingen?" vroeg hij.

"Ik weet het niet," zei ik.
Dat zeg ik altijd als me zoiets wordt gevraagd, ook als ik het mopje al ken.
Ik vind het ronduit onaardig om iemand de pret van het vertellen van een mopje te ontnemen.

"Vluchtelingen komen Frankrijk wél binnen," fluisterde hij.
Ik vond het wel een heel aardig mopje (gevoelig liggend).
In 2016 is het Europese Kampioenschap voetbal in Frankrijk, moet je weten, en het Nederlands voetbalelftal heeft zich daar niet voor weten te kwalificeren.

Wat is ook weer de symbolische betekenis van wit en rood?

Twee keer per jaar, in de lente en in de herfst, ga ik naar het graf van mijn vader.
Ik kijk dan hoe de vlag erbij hangt.
Of alles nog netjes is.
Ook praten mijn vader en ik dan.
Dat wil zeggen: ik praat, mijn vader luistert.

Soms neem ik een roos mee.
De roos koop ik bij een bloemenstal tegenover de ingang van de begraafplaats.

"Wilt u een witte of een rode roos," vroeg de man van de bloemenstal vandaag.

"Ik weet het niet," zei ik, "wat is ook weer de symbolische betekenis van wit en rood bij rozen?" 

De bloemenman zei:

"Wit is de kleur van de onschuld en rood is de kleur van de liefde."

"Doe dan maar rood," zei ik.

Wij burgemeesters zijn pragmatisch

De burgemeesters van de vier grote steden waren op de tv.
Ze zeiden: "Wij burgemeesters zijn veel beter in staat om globale problemen aan te pakken dan landelijke politici, want wij burgemeesters zijn niet ideologisch maar pragmatisch."

Ik ben het met de burgemeesters eens.
Zouden ze soms het boek If mayors ruled the world van Benjamin Barber hebben gelezen, adviseur van de Broederlijke Leider en Gids van de Revolutie Moammar al-Khaddafi en van Bill Clinton?
Hij schrijft: "Burgemeesters zijn veel beter in staat om globale problemen aan te pakken dan landelijke politici, want burgemeesters zijn niet ideologisch maar pragmatisch."

Zij stromen in tegenovergestelde richtingen

Vluchtelingenkamp voor Syriërs

Ik wist niet dat de Rijn en de Donau in tegenovergestelde richtingen stromen. 
De Donau stroomt zuidoostwaarts, van het Zwarte Woud naar de Zwarte Zee.
De Rijn stroomt noordwestwaarts van Zwitserland naar de Noordzee.

Europa heeft er sinds kort een nieuwe noordwestwaarts stromende rivier bij.
Het is de Rivier van de Vluchtelingen.
Hij stroomt van Syrië naar Duitsland en ontspringt in het duistere hart van Bashar-al-Assad, de oogarts en president.

Ik heb een afdak gemaakt

Het afdak als ik omhoog kijk (als ik eronder sta)

Ik heb een afdak gemaakt op m'n terras.
Het is een afdak tegen de herfst.
Het is gemaakt van bamboe, touw, plastic en wasknijpers.
Het dient om me bescherming te bieden tegen de regen tijdens het roken.
Ik sta er ook onder als het niet regent (het is fijn om ergens onder te staan).

Edward Norton Lorenz hield een lezing

Monarchvlinders, fladderend

Het vlindereffect is een beroemde metafoor uit de chaostheorie. Er zijn veel varianten maar is één historisch juiste metafoor en die luidt als volgt:

"Does the flap of a butterfly's wings in Brazil set off a tornado in Texas?"

Veroorzaakt de vleugelslag van een vlinder in Brazilië een tornado in Texas?

Dit was de titel van een lezing die de Amerikaanse wiskundige en meteoroloog Edward Norton Lorenz hield voor een gezelschap van financiers van wetenschappelijk onderzoek.

Plaats van de lezing: de Wilmington Room van het Sheraton Park Hotel in Boston Massachussettes.

Datum: 19 december 1972.

Tijdstip: 10.00 in de ochtend.

Het eerste wat opvalt is dat de beroemde metafoor een vraag is, geen vaststelling.
Het tweede wat opvalt is dat de vraag onbeantwoord blijft.

Lorenz begint de lezing zo:
"Om te voorkomen dat ik lichtzinnig overkom door zelfs maar de titelvraag te stellen, laat staan te suggereren dat er een bevestigend antwoord op zou kunnen zijn, wil ik proberen een en ander in het juiste perspectief te plaatsen door twee stellingen aan te bieden. Stelling één: als een enkele vleugelslag van een vlinder een belangrijke rol kan spelen bij het opwekken van een tornado, kunnen alle voorgaande en volgende vleugelslagen dat ook, net als de vleugelslagen van miljoenen andere vlinders, om nog maar te zwijgen van de activiteiten van ontelbare krachtigere wezens, waaronder onze eigen soort. Stelling twee: als de vleugelslag van een vlinder een rol kan spelen bij het opwekken van een tornado, kan hij net zo goed helpen bij het voorkomen van een tornado."
Veroorzaakt een lezing, gehouden op 19 december 1972 in de Wilmington Room van het Sheraton Park Hotel in Boston Massachussettes, 's ochtends om 10.00 uur, veel misverstanden in de wereld? 

Meer over de ongelukkige combinatie van vlinders en metaforen hier

De kunst van het navelstaren is in het verdomhoekje terecht gekomen

Ilya Prigogine

In verband met mijn psychologie op basis van onze perceptie van tijd ga ik het boek Orde uit Chaos¹ van Ilya Prigogine aanschaffen.

Het boek verscheen in 1980.
Ik was toen 22 jaar.
Ik hoop dat ik het nog ergens nieuw kan krijgen.
Ik vind het niet prettig boeken te lezen die eerder al door anderen gelezen zijn.
Ik tref er soms vieze dingetjes in aan.
Daardoor kom ik zelden in een bibliotheek of een antiquariaat.
Mijn psychologie op basis van onze perceptie van tijd is deels gegrondvest op de beoefening van de in het verdomhoekje terecht gekomen kunst van het navelstaren (ὀμφᾰλόσκέψῐς – spreek uit: omfaloskepsis).

¹ Oorspronkelijke titel: La Nouvelle Alliance

Uit de serie Bijdrage aan een psychologie op basis van onze perceptie van tijd
Uit de serie De tijd

Volgende keer beter

Anna Drijver

Ik zag de actrice Anna Drijver in de Albert Heijn.
Zij stond bij de Afdeling Tijdschriften in de tijdschriften te bladeren.
De camera van mijn mobiele telefoon was kapot.
Ik kon dus geen foto maken.
Ook had ik de moed niet om haar aan te spreken.
Volgende keer beter!