De talloze gebeurtenissen in ons lichaam op elk moment

Het Piazzo Carlo Alberto in Turijn (in het
gebouw links woonde Nietzsche)

We gaan Victor Lamme uitnodigen voor onze sociëteit. Hij is gespecialiseerd in hersenen en hij twijfelt aan het belang van het ik, de vrije wil, het bewustzijn en de psychologie.
Dat is interessant, maar niet nieuw. Professor Nietzsche, 120 jaar geleden, in zijn aanvallende, introspectieve stijl:
Over de vrije wil: "Hoever de ontaarding door de psychologie gaat: niemand heeft de moed gehad om de theorie van de onvrije wil aan te hangen."
Over het bewustzijn: "De onzinnige overschatting van het bewustzijn. Het grootste deel van ons leven heeft niets met bewustzijn te maken, ook niet met gewaarwording. De gedachten en gewaarwordingen zijn iets uiterst gerings en zeldzaams in verhouding tot de talloze gebeurtenissen in ons lichaam op elk moment."
Over het ik: "Het ik – als eenheid, als geheel – is het laatste dat erbij komt als een organisme kant en klaar functioneert, en verschijnt pas als deze zogenaamde eenheid zich aanbiedt aan een groter geheel. Alles wat als eenheid in het bewustzijn treedt, is ontzaglijk gecompliceerd: wij hebben altijd slechts een schijn van eenheid."
Over psychologie: "De grote misdaden van de psychologie: – Dat alle onlust, alle ongeluk met onrecht (schuld) versneden is (men heeft de smart van de onschuld beroofd); – Dat alle sterke lustgevoelens (overmoed, wellust, trots, roekeloosheid, kennis, zelfverzekerdheid) als zondig, als verleiding, als verdacht zijn gebrandmerkt; – Dat de gevoelens van zwakte (de innerlijke lafheden, het gebrek aan moed) heiligende etiketten opgeplakt hebben gekregen en als wenselijk zijn gepropageerd; – Dat de liefde vervalst is tot toewijding en altruïsme terwijl ze een erbij nemen is, of een afstaan; – Dat het leven een straf is, het geluk een verzoeking, de hartstocht diabolisch, het vertrouwen in zichzelf goddeloos. Deze hele psychologie is een psychologie van de verhindering."
 
Uit: De Herwaardering van alle waarden, F. Nietzsche, Uitgeverij Boom.